Moda na wytrawne polskie wino

Wojciech Włodarczyk, były szef Urzędu Rady Ministrów w rządzie Jana Olszewskiego, już kilka lat temu zamienił politykę na [link=http://klubwinarzeczpospolitej.pl/]wino[/link] i zapewnia, że był to dobry wybór. Zaczynał w 2002 roku od kilku arów w okolicach Kazimierza Dolnego. Teraz planuje powiększyć winnicę do dwóch hektarów.

– To coś więcej niż hobby – podkreśla. – Wino to napój, który towarzyszy człowiekowi od wieków, czyni go lepszym, pozwala zrozumieć kulturę.

Marek Nowiński, z zawodu chemik cybernetyk, wino pokochał podczas studiów i pracy na Węgrzech. Mieszka w Warszawie, pracuje w dużej firmie i od kilku lat uprawia z żoną Lidią hektarową winnicę na południowym stoku w Trzcinicy na Podkarpaciu. Zainwestowali w nią już kilkadziesiąt tysięcy złotych i chcą inwestować dalej.

– Mam nadzieję, że już niedługo wino Nowińskich można będzie kupić w sklepie lub delektować się nim w dobrej restauracji – marzy.

Nie jest to jednak takie proste. – Polska to jedyny kraj w Europie, w którym nie można sprzedawać wina z własnych winnic – mówi Roman Myśliwiec, pionier polskich winiarzy, właściciel winnicy Golesz pod Jasłem i prezes Polskiego Instytutu Wina i Winorośli w Krakowie.

– Przez absurdalne prawo hektolitry [link=http://klubwinarzeczpospolitej.pl/]wina[/link], które wyprodukujemy, musimy wypijać ze znajomymi, bo nikt nie jest w stanie sprostać przepisom – dodaje Roman Grad, prezes Zielonogórskiego Stowarzyszenia Winiarzy.

Jedyną formą „sprzedaży“ własnego wina są degustacje, a ich organizatorzy muszą kombinować, jak je rozliczyć. – Takie oszukiwanie fiskusa nie ma sensu. Chcemy legalnie produkować i sprzedawać wino, jak to się robi w całej Europie – apelują.

Dlatego walczą o nowelizację dwóch ustaw: o akcyzie i winiarskiej. W pierwszej domagają się zniesienia obowiązku prowadzenia składów podatkowych, który wiąże się z ogromną biurokracją i drobiazgową kontrolą. – Właściciel rodzinnej winnicy musiałby być szaleńcem, by próbować podołać procedurom prowadzenia składu podatkowego na wzór potężnych Polmosów – tłumaczy Roman Grad. W drugiej żądają m.in. zlikwidowania obowiązku prowadzenia laboratorium. Zmianę przepisów zaleca też Unia Europejska.

Ostatnio winiarze zagrozili, że oddadzą sprawę do Trybunału w Strasburgu. Podziałało. W maju spotkał się z nimi minister rolnictwa Marek Sawicki. – Obiecał, że jeszcze w tym roku zostaną zmienione rygorystyczne przepisy – relacjonuje Roman Myśliwiec. – Trzymamy za słowo, bo mamy w pamięci, że poprzednie rządy obiecywały to samo.

IMM, Raport NOM, marzec 2025

"Rzeczpospolita" najbardziej opiniotwórczym medium w Polsce

Czytaj u źródła

Produkcja wina w Polsce znana była już w średniowieczu. Pierwsi byli benedyktyni i cystersi, później dołączyły inne zakony. Zakładały winnice w Małopolsce, na Mazowszu, a nawet na Pomorzu. Najdłużej na obecnych ziemiach polskich utrzymały się winnice zielonogórskie, do końca wojny należące do niemieckiego nadreńskiego rejonu winiarskiego. Po wojnie zostało po nich tylko muzeum winiarstwa i święto winobrania.

[wyimek]Przez absurdalne prawo hektolitry wina, które wyprodukujemy, musimy wypijać ze znajomymi - Roman Grad. prezes Zielonogórskiego Stowarzyszenia Winiarzy[/wyimek]

– Tereny, na których z dobrym skutkiem można uprawiać winorośl, rozciągają się na południe od linii łączącej Gorzów Wielkopolski i Chełm Lubelski. Najdogodniejsze warunki są w regionach: Nadodrze – Zielona Góra, Przedgórze Sudeckie, Jura Krakowska, Pogórze Karpackie oraz Powiśle Sandomierskie i Roztocze – wylicza Roman Myśliwiec nazywany Dionizosem z Jasła. To dziś największy autorytet wśród polskich winiarzy. Od ponad 20 lat profesjonalnie zajmuje się uprawą winorośli i produkcją wina. Udowodnił, że w polskich warunkach klimatycznych możliwa jest produkcja wina dobrej europejskiej jakości. Trunkiem z jego winnicy Golesz zachwycają się koneserzy z całej Europy.

Zdaniem Myśliwca w naszym klimacie dobre efekty mogą dać tylko tzw. mieszańce międzygatunkowe. Przetestował już ponad 200. – Dobre [link=http://klubwinarzeczpospolitej.pl/]białe wino[/link] można zrobić z odmian Bianca, Muskat Odesski czy Hibernal, a wino czerwone najlepiej wychodzi z niemieckich odmian Rondo i Regent – uważa.

[srodtytul]Połknąć bakcyla

Ile jest dziś polskich winnic? Jeszcze kilka lat temu mówiło się o 100 – 150 hektarach. W zeszłym roku Polski Instytut Wina i Winorośli obliczył, że profesjonalnie winorośl uprawia się już na co najmniej 300 hektarach. Szaleństwo z zakładaniem winnic najbardziej ogarnęło Podkarpacie i Małopolskę, ale powstają one w całej południowej i środkowej Polsce, a nawet na Mazurach. Zakładają je nie tylko rolnicy i właściciele gospodarstw agroturystycznych, ale także ludzie biznesu, lekarze, prawnicy, politycy.

– To jest bakcyl, który raz połknięty wciąga na całe życie – uważa Maciej Kaplita, menedżer zagranicznego koncernu, który prowadzi 60-arową winnicę Comte na skraju Pustyni Błędowskiej koło Olkusza. Myśli o jej powiększeniu do czterech hektarów.

Marcin Płochocki, główny technolog firmy Kamis, uprawą winorośli zainteresował się dzięki Romanowi Myśliwcowi. – Zacząłem studiować jego książki, jeździć na konsultacje, aż zapadła decyzja, że kupuję teren i zakładam winnicę – opowiada. Z żoną mają ich już dwie: 30-arową w Gliniku na Podkarpaciu i półtora hektara koło Sandomierza.

– Wciąż się uczymy, ale potrafimy już zrobić wino średniej klasy europejskiej – chwali się Halina Kowalewska, która wraz z mężem i córką prowadzi rodzinną winnicę Kinga koło Nowej Soli w Lubuskiem. Przygodę z winem zaczęli 23 lata temu od odmian deserowych, a teraz [link=http://klubwinarzeczpospolitej.pl/]winnica[/link] o powierzchni półtora hektara jest źródłem utrzymania dla dwóch rodzin. Zarabiają na degustacjach i sprzedaży sadzonek.

– Przypomina to trochę sytuację w Wielkiej Brytanii przed 50 laty, gdy winnice zakładali bogaci przedsiębiorcy, bankierzy, a po latach weekendowe hobby przynosi im spore profity – ocenia Marek Nowiński.

– Nasze wina już mogą być konkurencyjne wobec win wytwarzanych w naszym regionie, głównie w Czechach, na Słowacji i wschodnich Niemczech – ocenia Tomasz Prange-Barczyński, krytyk winiarski, redaktor naczelny magazynu „Wino“, który niedawno poddał degustacji 57 gatunków polskich win od ponad 20 producentów. – Po zmianie przepisów ich jakość jeszcze się poprawi, bo właściciele winnic będą inwestować w wysokiej klasy urządzenia do produkcji wina. Mogą być droższe od masowo produkowanych win hiszpańskich czy włoskich, a ich posiadanie stanie się sprawą prestiżu i wręcz lokalnego patriotyzmu.

Maciej Kaplita, który z grupą winiarzy promuje markę Małopolskie Wino, przekonuje, że już jest na nie popyt. – Renomowane restauracje chciałyby je mieć u siebie, bo przyciągnie klientów. Polskie wino może być sprzedawane nawet po 50 – 70 zł za butelkę – uważa.

Na razie czarnorynkowa cena butelki dwuletniego wina z Podkarpacia wynosi ok. 30 zł. Z hektarowej winnicy można wyprodukować dziesięć tysięcy butelek. Ale jej założenie też kosztuje: 60 – 80 tys. zł, a potem co roku w uprawę trzeba inwestować kilka tysięcy złotych.