UE ustępuje rolnikom w sprawie wymogów środowiskowych. Ale co z pieniędzmi?

Bruksela wsłuchała się w rolnicze protesty i złagodzi zielone wymogi. Jednocześnie nie może zagwarantować rolnikom utrzymania ich dochodów.

Publikacja: 19.02.2025 16:12

Ciągniki greckich rolników zaparkowane przy drodze krajowej podczas protestu przeciwko wysokim koszt

Ciągniki greckich rolników zaparkowane przy drodze krajowej podczas protestu przeciwko wysokim kosztom produkcji i zmianom klimatycznym niszczącym produkcję

Foto: REUTERS/Giannis Floulis

Komisja Europejska przedstawiła w środę wizję europejskiego rolnictwa, różną od tej, którą próbowała realizować w poprzedniej kadencji. O ile w latach 2019-24 priorytetem był Zielony Ład, to teraz dużo mówi się o sprawiedliwości i stabilności. - Kontynuacja dopłat bezpośrednich to strategiczna sprawa dla naszej niezależności. Rolnicy potrzebują niezależności, a my jedzenia, na które nas stać. Czy mamy importować więcej? Czy tego chcemy? - mówił w rozmowie z “Rzeczpospolitą” i kilkoma innymi mediami europejskimi Christophe Hansen, komisarz UE ds rolnictwa.

Czytaj więcej

Zaledwie tysiąc rolników na proteście przeciwko Mercosur i Zielonemu Ładowi

Pszczoły takie same na całym świecie

Sprawiedliwość to m.in. równe warunki działania na scenie międzynarodowej. A to łączy się z zielonymi wymogami. - Jeśli pestycydy zabijają pszczoły w UE, to przecież też zabijają poza UE. To dlaczego zakazywać ich tutaj, a pozwalać na sprowadzanie produktów z zagranicy, gdzie te pestycydy nie są zakazane - argumentuje wychowany na farmie luksemburski komisarz. Bruksela obiecuje rolnikom, że nie będzie zakazywać pestycydów, jeśli nie będzie dla nich łatwo dostępnych alternatyw nieszkodzących środowisku.

Zapowiada także, że negocjowane przez nią umowy handlowe z państwami trzecimi będą chroniły interesy rolników. Do tej pory też zawsze argumentowała, że te umowy, w tym oprotestowana przez wielu rolników umowa z Mercosurem, były wyważone. Teraz jednak mówi o rygorystycznej kontroli norm bezpieczeństwa żywności. I dodaje, że w większym stopniu skoncentruje się na hodowli zwierząt gospodarskich, aby wspierać długoterminową przyszłość tego sektora. To bardzo istotny element, bo to właśnie producenci wołowiny i drobiu w największym stopniu kontestują umowę z Mercosur. Dla innych rolników, choćby producentów nabiału, czy np. wina, ta umowa jest zdecydowanie korzystna.

Nieobowiązkowe cele klimatyczne

Gestem w stronę rolników będzie również deregulacja. Bruksela już zapowiedziała tzw. omnibusy, czyli pakiety deregulacyjne, z których pierwsze pojawi się 26 lutego, a dwa następne w kolejnych miesiącach tego roku. I w tych omnibusach też mają być uproszczenia dla rolników. Przez uproszczenia KE rozumie zarówno ułatwienia w procedurach administracyjnych, mniejsze obowiązki sprawozdawcze,  jak również odsunięcie w czasie niektórych unijnych zielonych ambicji. Komisarz Hansen zapewniał, że rolnicy chcą realizować cele środowiskowe, czy redukcji emisji CO2. Ale nie powinny one być obowiązkowe, tylko osiągane w wyniku polityki zachęt.

Czytaj więcej

Rekordowe pieniądze dla rolników popłyną z UE. Polacy też sięgną po 8,4 mld euro

Ile lat ma unijny rolnik?

Obok sprawiedliwego traktowania unijna wizja rolnictwa mówi też o stabilności. Skoro produkcja żywności ma charakter strategiczny, to osoby nią się zajmujące muszą mieć pewność przyszłości. Tymczasem średnia wieku rolników w UE to 57 lat. Młodzi się nie garną, bo praca jest ciężka, a przyszłe dochody niepewne. W tej sprawie jednak gwarancji nie ma. Co prawda Hansen przywoływał i priorytety przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen, i stanowisko Parlamentu Europejskiego, ale finansowa rzeczywistość jest nieubłagana: potrzeby finansowe UE są coraz większe, a dodatkowych pieniędzy na razie nie widać. Komisarz uważa, że mogą one pochodzić z nowych zasobów własnych (w tym kontekście dyskutuje się m.in. o podatku od międzynarodowych korporacji). Inni wskazują na możliwości zaciągania długu np. na wydatki obronne, żeby nie trzeba było na ten cel przesuwać pieniędzy z tradycyjnych polityki, czyli rolnej i spójności.

Budżet na rolnictwo pod presją

Jednak płatnicy netto nie chcą słyszeć o kolejnych unijnych obligacjach, gdy nie zostały jeszcze spłacone te zaciągnięte na fundusz odbudowy gospodarki po pandemii. Projekt budżetu na lata 2028-34 KE przedstawi w lipcu i wtedy rozpocznie się debata na temat finansowania unijnych priorytetów. Już teraz wiadomo, że przewodnicząca KE chciałaby budżetu bardziej elastycznego i bardziej scentralizowanego, co może mieć negatywne konsekwencje dla rolników, którzy oczekują stabilności i zachowania dopłat na obecnym poziomie.

Czytaj więcej

Zamach Ursuli von der Leyen na unijną politykę regionalną. Trudna rola dla Serafina

- Idea większego uproszczenia i elastyczności (budżetu UE - red.), która zakłada realokację wydatków UE w ramach jednolitego funduszu i planów krajowych dla wszystkich funduszy, jest sprzeczna z ukierunkowaniem wsparcia niezbędnego w niektórych kluczowych obszarach polityki, w szczególności we Wspólnej Polityce Rolnej (WPR) - napisała europejska organizacja rolnicza COPA-COGECA w liście skierowanym w ubiegłym tygodniu do von der Leyen oraz do Piotra Serafina, komisarza UE ds. budżetu. W środę, już po opublikowaniu przez KE nowej wizji rolnictwa, COPA-COGECA ten postulat podtrzymała.

Komisja Europejska przedstawiła w środę wizję europejskiego rolnictwa, różną od tej, którą próbowała realizować w poprzedniej kadencji. O ile w latach 2019-24 priorytetem był Zielony Ład, to teraz dużo mówi się o sprawiedliwości i stabilności. - Kontynuacja dopłat bezpośrednich to strategiczna sprawa dla naszej niezależności. Rolnicy potrzebują niezależności, a my jedzenia, na które nas stać. Czy mamy importować więcej? Czy tego chcemy? - mówił w rozmowie z “Rzeczpospolitą” i kilkoma innymi mediami europejskimi Christophe Hansen, komisarz UE ds rolnictwa.

Pozostało jeszcze 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Rolnictwo
Trump obiecuje tańszą żywność, ale będzie odwrotnie
Rolnictwo
FAO: nowy rok z tańszą żywnością na świecie
Rolnictwo
Japoński rząd walczy z drożyzną. Chce zmusić rynek do obniżenia cen ryżu
Rolnictwo
Najdłuższym tunelem kolejowym w Polsce pociągi będą mogły jechać nawet 350 km/h
Rolnictwo
Groźna choroba na granicy z Polską. Zagraża polskiemu eksportowi mięsa i mleka