E-papierosy najczęściej odpowiedzialne za inicjację nikotynową młodzieży

Dla niemal trzech czwartych polskich nastolatków pierwszym w życiu wyrobem z nikotyną był papieros elektroniczny. Inicjację nikotynową ma za sobą już co czwarty uczeń szkoły podstawowej.

Publikacja: 15.10.2024 17:00

Do pierwszego zetknięcia z nikotyną lub tytoniem dochodzi w wieku 13 lat

Do pierwszego zetknięcia z nikotyną lub tytoniem dochodzi w wieku 13 lat

Foto: Stock Adobe

Jak wynika z badania CBOS na zlecenie Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny – MEDYCYNA XXI, najczęściej do pierwszego zetknięcia z nikotyną lub tytoniem dochodzi w wieku 13 lat. Na taki wiek inicjacji wskazało ok. 35 proc. badanych nastolatków.

Co czwarty (26 proc.) miał 12 lat, a co dziesiąty (10,9 proc.) – 11 lat. Inicjacja nikotynowa dotyczy już nawet 8-latków, wśród których 5,6 proc. uczniów próbowało już produktu zawierającego nikotynę – wskazują autorzy raportu „Używanie produktów nikotynowych przez młodzież w Polsce”.

„Podwójne palenie”

73,3 proc. respondentów za pierwszym razem sięgnęło po e-papierosa. Dla porównania, papierosy tradycyjne jako pierwszy w życiu wyrób nikotynowy wymieniało 19,6 proc. uczniów, podgrzewacze 1,3 proc., a inne wyroby z nikotyną, do której to grupy zaliczają się np. saszetki nikotynowe – 5,4 proc. młodych.

Ponad połowa uczniów (53,8 proc.) próbowała wyrobów z nikotyną z powodu ciekawości ich smaku. W przypadku ok. 32 proc. za inicjacją przemawiała chęć spróbowania czegoś nowego (32,1 proc.). Równie istotne okazały się moda wśród rówieśników i przekonanie, że używanie wyrobów nikotynowych „fajnie wygląda” – w obydwu przypadkach po 10,3 proc. wskazań.

Czytaj więcej

Papierosy podrożeją. Sejm debatuje nad podwyżką akcyzy

Z badania wynika, że w przypadku 64,1 proc. respondentów kontakt z nikotyną skończył się na jednym razie („spróbowałem/am, ale już nie korzystam”). 12,2 proc. sięga po produkty nikotynowe codziennie, 7,3 proc. raz w tygodniu, 3,8 proc. tylko na imprezach, a 12,7 proc. zadeklarowało, że rzadko. Wśród tych, którzy obecnie używają produktów nikotynowych, aż 90 proc. korzysta z e-papierosów. 42,7 proc. deklaruje, że sięga po tradycyjne papierosy, a 14,5 proc. wybiera też podgrzewacze tytoniu.

Badacze zwracają przy tym uwagę na niepokojące zjawisko tzw. „podwójnego palenia” lub „podwójnych palaczy” (ang. dual users). Młodzi sięgają dziś po nikotynę z kilku źródeł: najczęściej łącząc wapowanie e-papierosów z paleniem tradycyjnych papierosów.

Jednocześnie, przeszło jedna trzecia (ok. 36,1 proc.) uczniów, którzy wkroczyli na ścieżkę nałogu, korzysta z preferowanego wyrobu nikotynowego codziennie. Jedynie 2,5 proc. czuje się uzależniona.

Atrakcyjne smaki

- W szkołach epidemia papierosów ustąpiła miejsca epidemii e-papierosów. 9 na 10 uczniów, którzy obecnie używają nikotyny, używa jej wapując e-papierosy. To rzeczywiście „plaga” polskich szkół, cytując Panią Minister Zdrowia Izabelę Leszczynę. Najczęściej te e-papierosy mają smaki atrakcyjne dla nieletnich – wskazuje prof. dr hab. med. Krzysztof J. Filipiak, prezes Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny – MEDYCYNA XXI.

Ok. 83 proc. młodych najczęściej wybiera e-papierosy o smaku owocowym, słodyczy lub deserów. 63 proc. uczniów wskazuje, że to owocowe i słodkie smaki są głównym elementem przyciągającym je do wyrobów z nikotyną.

Czytaj więcej

Podatek od papierosów na konto finansowania zbrojeń. Rząd zwiększy akcyzę

- W Polsce dużo się mówi ostatnio o e-papierosach jednorazowych, ale mamy też e-papierosy wielorazowe na wymienne kapsułki z płynami, które stwarzają takie samo zagrożenie dla młodych, bo zawierają identyczne smaki. Problem zatem są nie tyle urządzenia, co atrakcyjne smaki płynów używanych w takich urządzeniach – mówi prezes Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny – MEDYCYNA XXI.

Jak uzupełnia, siedem państw UE prowadzi aktualnie intensywne prace nad wycofaniem jednorazowych e-papierosów z rynku. W Belgii będą zakazane od 1 stycznia 2025 r. i znikną z półek sklepowych. Podobny zamiar ogłosiło ostatnio irlandzkie ministerstwo zdrowia.

- U nas, przykro to przyznać, przegrywamy walkę z e-papierosowym lobby. Nie potrafimy doprowadzić do końca choćby jednej ustawy, która chroniłaby nieletnich przed wapowaniem, z doniesień prasowych wiemy, że nie udaje się też zaostrzyć polityki fiskalnej w tym względzie. Skutek tej inercji decydentów? Dzisiaj e-papierosy smakowe, jutro alkohol w kolorowych tubkach dla dzieci. Zarabiający na tych „plagach” bardzo skutecznie wykorzystują ten brak zdecydowanych działań rządzących – ocenia prof. Filipiak.

Jak wynika z badania CBOS na zlecenie Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny – MEDYCYNA XXI, najczęściej do pierwszego zetknięcia z nikotyną lub tytoniem dochodzi w wieku 13 lat. Na taki wiek inicjacji wskazało ok. 35 proc. badanych nastolatków.

Co czwarty (26 proc.) miał 12 lat, a co dziesiąty (10,9 proc.) – 11 lat. Inicjacja nikotynowa dotyczy już nawet 8-latków, wśród których 5,6 proc. uczniów próbowało już produktu zawierającego nikotynę – wskazują autorzy raportu „Używanie produktów nikotynowych przez młodzież w Polsce”.

Pozostało jeszcze 88% artykułu
Profilaktyka
Naukowe ostrzeżenia przed e-papierosami
Materiał Promocyjny
Gospodarka natychmiastowości to wyzwanie i szansa
Profilaktyka
FDA dopuściła do obrotu saszetki nikotynowe
Profilaktyka
Przetworzone, czerwone mięso a ryzyko demencji. Nowe wyniki badań
Profilaktyka
Szklanka tego popularnego napoju może zmniejszyć ryzyko raka. Naukowcy potwierdzają
Profilaktyka
Jak napoje słodzone wpływają na zdrowie? Najnowsze badanie potwierdza groźny trend
Materiał Promocyjny
Wystartowały tegoroczne ferie zimowe