Bliski Wschód. Donald Trump chce pokoju, grożąc piekłem

– Jeśli nie wrócą, zanim obejmę urząd, na Bliskim Wschodzie rozpęta się piekło – ta wypowiedź Donalda Trumpa na temat uwolnienia  przetrzymywanych przez Hamas izraelskich zakładników odbiła się szerokim echem nie tylko w Izraelu. Tym bardziej że Trump, który wprowadzi się do Białego Domu już za kilkanaście dni, odmówił wszelkich komentarzy, co właściwie ma na myśli.

Cytowany przez „New York Timesa” Aaron David Miller, były analityk i negocjator Departamentu Stanu ds. Bliskiego Wschodu, zwrócił uwagę, że Trump nie będzie w stanie zadać Hamasowi i Palestyńczykom cierpień większych, niż zrobił to już Izrael. Ma też wątpliwości, czy prezydent Trump jest w stanie  wywrzeć odpowiednią presję na premiera Netanjahu, aby doprowadził do porozumienia z Hamasem, które może być korzystne dla tej organizacji.

Czy dzięki Trumpowi Izrael anektuje Strefę Gazy i Zachodni Brzeg Jordanu?

Zgoła inaczej interpretują słowa Trumpa zwolennicy radykalnie prawicowego rządu Beniamina Netanjahu. – Jest to zapowiedź dania Netanjahu wolnej ręki w dalszych działaniach w Strefie Gazy oraz Libanie – mówi „Rzeczpospolitej” prof. Efraim Inbar, szef Jerusalem Institute for Strategic Studies (JISS).

Czytaj więcej

Dyplomacja

Donald Trump nie wykluczył użycia siły do przejęcia Grenlandii i Kanału Panamskiego

W czasie konferencji prasowej Donald Trump podkreślił, że Grenlandia i Kanał Panamski są kluczowe dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych.

Jego zdaniem objęcie władzy przez nową amerykańska administrację umożliwi Izraelowi, wcześniej czy później, aneksję okupowanego Zachodniego Brzegu, sprawi także, że do porozumień państwa żydowskiego z szeregiem krajów arabskich (znanych jako Porozumienia Abrahamowe) dołączy kluczowe państwo regionu – Arabia Saudyjska.  Spodziewana jest też zgoda Waszyngtonu na jednostronny prewencyjny atak na Iran, w sytuacji gdy Izrael uzna, że kraj ten będzie bliski użycia broni jądrowej. – Bóg jest po naszej stronie – tłumaczy prof. Inbar. 

Bezgraniczna wiara w Trumpa kłóci się nieco z wideo opublikowanym bez komentarza na jego internetowej platformie Truth Social. Jest to wywiad ze znanym także w Polsce z czasów transformacji prof. Jeffreyem Sachsem przeprowadzony przez zaprzyjaźnionego z Trumpem Tuckera Carlsona. Sachs nazywa w tym  wywiadzie premiera Netanjahu „głęboko mrocznym sukinsynem”, oskarżając go o manipulowanie polityką zagraniczną USA i organizowanie „niekończących się wojen” na Bliskim Wschodzie.

Klip pojawił się na kanale Trumpa zaledwie w kilka tygodni po rozmowie Netanjahu z prezydentem elektem, którą izraelski przywódca scharakteryzował jako „bardzo przyjazną, ciepłą”. Ale Trump nie zawsze okazywał  szacunek Netanjahu. Gdy cztery lata temu przegrał wybory, skrytykował premiera Izraela za gratulacje wysłane pod adresem Bidena słowami „Pieprzyć go” (jak przypomina brytyjski „Guardian”).

– Widoczna jest sprzeczność w oświadczeniach Trumpa, który z jednej strony nie wyklucza wojny z Iranem, ale z drugiej publikuje na swym kanale oskarżenia, że to Izrael wciąga USA w wojny – mówi „Rzeczpospolitej” Peter Lintl, ekspert berlińskiego Wissenschaft und Politik. Nie ulega jego zdaniem wątpliwości, że Trump będzie bardzo proizraelskim prezydentem.

Dostrzega jednak w jego planach wiele rzeczy niespójnych. Jak na przykład pragnienie włączenia Arabii Saudyjskiej do Porozumień Abrahamowych, co jest niemożliwe bez rozwiązania sprawy palestyńskiej i zapewniania pokoju w regionie. Udowadnia, że wbrew nadziejom Izraela Rijad nie wycofa się z żądań dotyczących praw ludności palestyńskiej, tym bardziej w obliczu perspektywy aneksji, czy to Strefy Gazy, czy Zachodniego Brzegu. Nalegają na to skrajnie prawicowi koalicjanci Netanjahu, bez których poparcia rząd musiałby upaść. 

Zwolennicy Izraela w otoczeniu Trumpa próbują zawrzeć pokój na Bliskim Wschodzie

Przy tym nie ma żadnych gwarancji zakończenia wojny z Hamasem nawet w sytuacji zawarcia porozumienia o uwolnieniu zakładników czy ich części. Negocjacje trwają od miesięcy i – jak twierdzi sekretarz stanu Antony Blinken – są bardzo bliskie zakończenia. Ale takich zapewnień było już kilka.