Jak powstawało warszawskie getto

„Wczoraj o 9 wieczór zastrzelono przed moim oknem żydowskiego chłopca w wieku 13–14 lat. Morderstwa dokonał polski policjant. Strzelał przez dziurę w murze i trafił chłopca prosto w serce” – napisał w dzienniku pod datą 28 maja 1942 Abraham Lewin.

Publikacja: 14.04.2023 10:00

Foto: Wikimedia Commons/Domena Publiczna

Marek Kozubal

W okresie międzywojennym Warszawa była największym w Europie skupiskiem ludności żydowskiej. Mieszkało w niej ok. 380 tys. Żydów, stanowili ok. 30 proc. warszawiaków.

Już 21 września 1939 r. w depeszy szefa Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA) Reinharda Heydricha skierowanej do dowódców Einsatzgruppen – grup operacyjnych nazywanych mobilnymi brygadami śmierci, które zasłynęły wkrótce masowymi egzekucjami – znalazło się stwierdzenie o konieczności tworzenia Rad Starszych (Judenratów), a także o planach przesiedlenia Żydów z terenu Gdańska, Pomorza i Górnego Śląska. Zgodnie z zarządzeniem Heinricha Himmlera z 30 października 1939 r. mieli oni trafić do Generalnego Gubernatorstwa do lutego następnego roku. Między listopadem 1939 a październikiem 1940 r. do Warszawy przesiedlono ok. 90 tys. Żydów, głównie z tzw. Kraju Warty oraz tzw. rejencji ciechanowskiej.

Pozostało jeszcze 95% artykułu

Tylko 99 zł za rok czytania.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję? - możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Muzeum Pamiątek po Janie Matejce, Koryznówka, Nowy Wiśnicz

Plus Minus

Dwie twarze patriotyzmu. Co łączy Jana Matejkę z Witoldem Pileckim?

Matejko jako woźnica? A może jako amator kuligów? Albo jako złośliwiec wobec kolegów po fachu? Takie epizody rów...

Witraż przedstawiający ukrzyżowanie Jezusa z katedry w Chichester

Plus Minus

Abp Adrian Galbas: Opowieść o nadziei. Dlaczego optymizm to za mało

Nadzieja tym różni się od optymizmu, że nie jest stanem emocjonalnym, lecz życiową postawą, która podstawę ma w...

Plus Minus

Bogusław Chrabota: Zabawa Donalda Trumpa ołowianymi żołnierzykami

Polityka 47. prezydenta USA nie ma reguł. Wszystko zależy od humoru, pogody, pomysłu, który przychodzi rano przy...

Plus Minus

Irena Lasota: USA to nie Chiny, a jednak chcą iść tą samą drogą

Przerost biurokracji w USA był widoczny na każdym kroku. Sytuacja aż prosiła się o reformę, ale ewolucyjną, a ni...

Materiał Partnera

Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów

Polityka klimatyczna i rynek energii w Polsce: podstawy prawne, energetyka społeczna. praktyczny proces powołania i rejestracji spółdzielni energetycznych oraz podpisania umowy z OSD