Andrzej Wielowieyski: Z Bronisławem Geremkiem tworzyliśmy podstawy nowej państwowości

Bronisław Geremek był jednym z filarów Solidarności

Kiedy doszło wreszcie do skutecznego przełomu w 1980 r., rola Bronisława Geremka była w tym procesie niesłychanie istotna. Razem z Tadeuszem Mazowieckim stanowili filar grupy ekspertów Solidarności, w której prace też byłem zaangażowany. Obserwowałem z bliska, jak stanowczość i nieustępliwość Mazowieckiego i zręczne negocjacje Geremka przyczyniły się do sukcesu rozmów gdańskich w 1980 r. Potem, gdy wprowadzono stan wojenny, Geremek, nawet będąc więźniem Białołęki, nie stracił ducha walki. Przekazałem ostatnio do Archiwum Akt Nowych jego listy adresowane do mnie, przemycone z więzienia w 1982 r. Już wtedy pisał o potrzebie podjęcia dalszych rozmów ze stroną rządową i potrzebie włączenia przedstawicieli Kościoła katolickiego w przyszły dialog. Po wyjściu Geremka z więzienia podjęliśmy na nowo dyskusję nt. możliwych działań.

Czytaj więcej

Plus Minus

Antoni Dudek o polityce lat 90.: Kościół pociągał za sznurki, nawet przy wyborze premiera

Wybory prezydenckie 1990 roku ujawniły bardzo istotne podziały, które ciążą nad naszą sceną polit...

W 1986 r. postanowiliśmy zwołać pierwsze po stanie wojennym szersze spotkanie ekspertów Solidarności i rozpoczęliśmy prace nad programem ekonomicznym. Przed trzecią pielgrzymką Jana Pawła II w 1987 r. grupa ta stanowiła trzon tzw. sześćdziesiątki, która z inspiracji Geremka podpisała specjalne oświadczenie jako „grono osób zebranych na zaproszenie Lecha Wałęsy”. Oświadczenie to ogłoszone w prasie podziemnej i „Kulturze” paryskiej miało pokazać istnienie opozycji demokratycznej, a jego myślą przewodnią było podkreślenie prawa Polaków do niepodległości i wolności. W mojej ocenie był to ważny krok w procesie kształtowania warunków do demokratyzacji. Rok później podjęte zostały trudne rozmowy ze stroną rządową, najpierw w Magdalence, a potem przy Okrągłym Stole. Tak jak postulował Geremek w swych listach z więzienia, rozmowy były prowadzone w obecności przedstawicieli Episkopatu.

Nasze wspólne zmagania o wolną Polskę

W wolnej Polsce, po 1989 r., nadal współpracowaliśmy – Geremek był szefem OKP, tj. Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego, ja byłem jego zastępcą, działaliśmy wspólnie w Unii Wolności. Mogę śmiało powiedzieć, że tworzyliśmy podstawy nowej państwowości. Przyjaźń i współpraca z Bronisławem Geremkiem stanowią ważną część moich wspomnień, nasze wspólne zmagania o wolną Polskę szczegółowo opisałem w opublikowanej w 2015 r. książce „Losowi na przekór”.