Jakież było moje rozczarowanie, gdy odkryłem, że cały plan „ratunku książkom!" ogranicza się właściwie do jednego punktu – wprowadzenia ustawowego zakazu obniżenia ceny nowo wprowadzanych na rynek tytułów. Każda książka, nieważne - pozycja ze szczytu listy bestsellerów, poradnik, czy piękny album - przez rok miałaby ustaloną odgórnie przez wydawcę lub importera cenę, po której byłaby sprzedawana (z niewielkimi wyjątkami, dotyczącymi np. sprzedaży na targach). A każdy, kto zechciałby dany tytuł sprzedać taniej, zapłaci grzywnę.
Paradne. W kraju, w którym ponad 60 proc. obywateli otwarcie przyznaje, że w ciągu roku nie czyta ani jednej książki, a coraz więcej w ogóle unika czytania tekstów liczących więcej niż kilka stron, pomysłem branżowych ekspertów na uzdrowienie tej smutnej rzeczywistości jest wprowadzenie "ceny minimalnej" na książki?
PIK argumentuje, że chodzi przede wszystkim o los małych księgarzy, którzy nie mogą konkurować z rynkowymi potentatami, otrzymującymi od wydawców wysokie rabaty. To prawda, w tej sytuacji większy może więcej. Prawdą jest też, że w związku z tym małe księgarnie znikają z rynku, wypierane przez duże sieci, a coraz większa część sprzedaży z roku na rok przenosi się do Internetu. To przykre, ale rynkowych zmian nie zatrzyma nowa ustawa i ustalona odgórnie sztywna cena.
Niedawno pisaliśmy w "Rz" o tym, że plajtuje coraz więcej sklepów z elektroniką; wiadomo - w sieci sprzęt AGD i RTV można kupić taniej, a często w cenie jeszcze dowiozą go do domu i zamontują. Nie słyszałem jednak, żeby przy tej okazji właściciele przeżywających kłopoty sklepów apelowali o wprowadzenie ceny minimalnej na nowe pralki, lodówki, czy telewizory...
Książka w Polsce potrzebuje ratunku. Zdaję sobie z tego sprawę i próbuję jej pomagać - dużo czytam, i sporo na książki wydaję, chociaż kosztuje to coraz więcej (od 2005 r. średnia cena książek wzrosła o ponad 30 proc.). Efektem wprowadzenia sztywnej ceny, czyli de facto jej podniesienia (chociaż pomysłodawcy ustawy twierdzą, że nowe przepisy jakimś cudem obniżą ceny), będzie moim zdaniem dalszy spadek nakładów. Część osób kupujących dziś z zaciśniętymi zębami coraz droższe książki uzna, że więcej płacić już nie będzie.