Są ostrożni. To, co przede wszystkim obserwuję w kontaktach z przedsiębiorcami, to duża doza zdrowego rozsądku, jeśli idzie o dyscyplinę w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego, ale też w zakresie dyscypliny kosztowej, inwestycyjnej. Przedsiębiorcy świadomie korzystają z programów pomocowych, ale też widać, że firmy zatrzymały lub spowolniły inwestycje. Jest to zauważalne. Firmy wykorzystują obecny okres, poważnie zajmując się procesami optymalizacyjnymi. To na pewno korzyść, która może zaprocentować w przyszłości. Nasi przedsiębiorcy zachowują się w sposób wyważony. Chcą być w swej działalności bezpieczni. Wyzwaniem może być pobudzenie inwestycji. Również w świetle potencjalnych obaw o kolejną falę pandemii. Jest wiele znaków zapytania i związane z nimi obawy. Wszyscy więc bardzo ostrożnie patrzą na inwestycje.
Ale te zielone inwestycje mają się całkiem nieźle. Tym bardziej że część z nich też ma charakter optymalizacyjny?
Zgadza się, ale to dwa różne kierunki. Mówiąc o inwestycjach, miałem na myśli przede wszystkim te gwarantujące wzrost mocy produkcyjnych. I one, co do zasady, zostały wstrzymane. Z kolei jeśli idzie o zielone inwestycje, to stały się one niejako sektorem samym w sobie. Tego typu inwestycji w Polsce przybywa i widać, że będzie ich dużo więcej. Ich skala rośnie. Uważam, że ubiegły rok i częściowo poprzedni były przełomowe w zakresie nadania kierunku i dynamice zmiany. Mam na myśli zarówno bardzo duże inwestycje fotowoltaiczne czy farmy wiatrowe, ale też, – użyję słowa „rewolucja" – w zakresie paneli fotowoltaicznych w domach, często relatywnie mniejsze przedsięwzięcia w firmach. Inwestycje chroniące środowisko to bardzo ważny i szeroki obszar w kilku wymiarach: energia, czysta woda, czyste powietrze czy zarządzanie odpadami, a jako Polska mamy w nim bardzo dużo do zrobienia. Tu ważna jest rola wszystkich stron, szczególnie państwa, samorządów lokalnych, firm, i powszechna świadomość. Nasz bank również jest i będzie na tym polu bardzo aktywny, wspierając zarówno te małe projekty w domach, jak i te duże. Mamy też ważną rolę edukacyjną i tu od prawie dwóch lat mamy Program Bank Zielonych Zmian, w który zaangażowanych jest wiele osób i którego zakres działań jest bardzo szeroki.
Z kolei przedsiębiorcy są bardzo aktywni na polu cyfryzacji. Zmusiła ich do tego pandemia?
To nie tylko kwestia pandemii, choć to na pewno element ją przyśpieszający. Firmy się digitalizowały, choć może nie tak szybko i nagle. Dobrym przykładem jest sektor finansowy, który bardzo mocno inwestuje w cyfryzację. Teraz te inwestycje przyspieszają, a to powoduje, że jesteśmy jednym z najbardziej zdigitalizowanych sektorów finansowych na rynku europejskim, ale też jednym z najbardziej konkurencyjnych. Podobnie jest z przedsiębiorcami. Często firmy się tym nie chwalą. Na pewno doszło do masowego zapoznania się z cyfrowymi kanałami komunikacji, które teraz wykorzystujemy bardzo szeroko. Upowszechnia się podpis elektroniczny, dlatego bank współpracuje biznesowo z firmą Autenti. To także współpraca z Booksy, czyli umawianie wizyt w oddziałach za pomocą aplikacji. Rozwija się nam dynamicznie bankowość mobilna zarówno w segmencie klienta detalicznego, jak i firm oraz inne digitalne rozwiązania dla klientów. Rola tego typu rozwiązań będzie rosła. My potrzebujemy je tworzyć, rozwijać, ale najważniejsze jest, aby klienci je wykorzystywali. W tym obszarze jest duży postęp. Pandemia ma na to wpływ i na pewno będzie miała w dłuższym horyzoncie.
A jak mają się nasi eksporterzy?
