Sergiusz Najar: Czytelnik na rynku

Podtrzymywanie zdolności i potrzeby czytania ze zrozumieniem oraz  dokonywania obliczeń jest kluczowe dla przyszłości polskiej gospodarki i jej konkurencyjności grup wiekowych aktywnych zawodowo.

Publikacja: 27.07.2022 03:00

Sergiusz Najar: Czytelnik na rynku

Foto: AdobeStock

Burza wokół wypowiedzi Olgi Tokarczuk (taka trochę letnia burza w kanikułę) przypomniała nam wszystkim, że z czytaniem w Polsce jest krucho.

Mamy pisarzy na miarę Nobla i Bookera (Jedna  Wybitna), mamy nagrody literackie z wielkim prestiżem (choćby Nike czy przyznawane przez miasta Wrocław lub Gdańsk), mamy imponującą nadal sieć bibliotek oraz sporo wydawnictw i księgarni. Ale każdy czuje, że z czytaniem idzie nam krucho. Jaki to ma wpływ na rynek pracy i konkurencyjność polskiej gospodarki? Ano ma, i to spory.

Wspominam dawne lata 80. i 90., kiedy w UNESCO zajmowałem się problematyką analfabetyzmu funkcjonalnego dorosłych na świecie, zaś ONZ ogłosił 1990 rok Rokiem Alfabetyzacji. W owym roku UNESCO oraz  Bank Światowy i UNDP zorganizowały wielki światowy kongres „Education for All” w Jomtien w Tajlandii. Pokłosiem kongresu były pierwsze współczesne badania kierowane w połowie lat 90. przez prof. Ireneusza Białeckiego na temat zdolności Polek i Polaków do czytania i liczenia.

Obowiązywało wtedy przekonanie, że wysoki poziom „scholaryzacji”, czyli obowiązku uczęszczania do szkoły podstawowej, ułatwia transformację ustrojową, w tym reformy ekonomiczne, mobilność pracowniczą czy indywidualną przedsiębiorczość. Wprowadzenie PIT czy upowszechnienie usług bankowych wymuszało zbiorowe liczenie obowiązku podatkowego czy zdolność do kontrolowania stanu rozliczeń z bankiem.

Oczywiście, przełom w postaci cyfryzacji i internetu oznaczał gwałtowną zmianę w postrzeganiu alfabetyzacji na świecie i w Polsce. Ale nie tak dużą: przecież najbardziej doskonałe urządzenie wymaga rozumnego sterowania, zgodnego z potrzebami, lecz także sformułowania lub przeczytania poleceń czy też obliczenia różnych liczb. Otwartym pozostaje pytanie, czy konsument, pracownik lub obywatel wykonując swoje rozliczne czynności, dokonuje właściwego wyboru, czy rozumie opis produktu, zakres czynności lub głosuje, czy płaci podatki zgodnie z przekonaniem i stanem rzeczywistym.

Przeprowadzone w ostatniej dekadzie badania PIAAC, z udziałem Instytutu Badań Edukacyjnych, czy PISA w Polsce i innych krajach OECD wskazują, że przynajmniej 15 proc. absolwentów szkół ma problemy ze zrozumieniem tekstu lub prostymi obliczeniami.

Ten stan pogłębia się z wiekiem, wykluczeniem cyfrowym czy utratą nawyków czytania czy potrzeby obliczeń. Stąd łatwość manipulowania, oszukiwania czy powszechność fake newsów podanych w łatwy, obrazkowy sposób, także poprzez media społecznościowe.

Stąd wniosek, że podtrzymywanie zdolności i potrzeby czytania ze zrozumieniem oraz  dokonywania obliczeń jest kluczowe dla przyszłości polskiej gospodarki i jej konkurencyjności grup wiekowych aktywnych zawodowo, czyli 18–65 lat. Czytajcie Olgę Tokarczuk, także aby lepiej pracować, z większym pożytkiem dla siebie, albo dokonywać lepszych wyborów jako klienci czy konsumenci!

Sergiusz Najar, bankowiec, doradca ekonomiczny, były wiceminister infrastruktury

.

Burza wokół wypowiedzi Olgi Tokarczuk (taka trochę letnia burza w kanikułę) przypomniała nam wszystkim, że z czytaniem w Polsce jest krucho.

Mamy pisarzy na miarę Nobla i Bookera (Jedna  Wybitna), mamy nagrody literackie z wielkim prestiżem (choćby Nike czy przyznawane przez miasta Wrocław lub Gdańsk), mamy imponującą nadal sieć bibliotek oraz sporo wydawnictw i księgarni. Ale każdy czuje, że z czytaniem idzie nam krucho. Jaki to ma wpływ na rynek pracy i konkurencyjność polskiej gospodarki? Ano ma, i to spory.

Pozostało 80% artykułu
Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Gospodarka wciąż w strefie cienia
Opinie Ekonomiczne
Piotr Skwirowski: Nie czarne, ale już ciemne chmury nad kredytobiorcami
Ekonomia
Marek Ratajczak: Czy trzeba umoralnić człowieka ekonomicznego
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Klęska władz monetarnych
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Opinie Ekonomiczne
Andrzej Sławiński: Przepis na stagnację