Recesja w USA wydaje się nieunikniona

Połowa marca 2008 r.: ropa 112 dol. za baryłkę, złoto 1033 dol. za uncję, euro kosztuje 1,59 dol. – te i inne rekordowe parametry śmiało sprowadzają się do wspólnego mianownika – kryzys.

Publikacja: 19.03.2008 04:43

Red

Źródłem obecnej sytuacji stał się niezdrowy wzrost gospodarki amerykańskiej, przez lata nadmuchiwany tanim kredytem, ujemnymi oszczędnościami i rozbuchaną konsumpcją, której dodatkowo sprzyjał boom na rynku nieruchomości.

Dziś, kiedy bańka pękła, Fed gwałtownie obniża stopy procentowe (przez pół roku o 325 pkt bazowych) i zasila system bankowy dodatkową płynnością, co ma się przyczynić do doraźnego wsparcia gospodarki. Na krótką metę interwencja banku centralnego może się wprawdzie powieść, ale na dłuższą nie rozwiąże problemu. Zaaplikowanie leków uśmierzających ból nie uzdrowi ciężko chorego pacjenta. Amerykańskiej gospodarce potrzebna jest długotrwała kuracja.

Obserwowane załamanie kursu dolara jest tylko jedną z naturalnych form realizowania się niezbędnego procesu dostosowawczego, torującego gospodarce powrót do równowagi. Korekta kursu umożliwi zwiększenie konkurencyjności amerykańskiego eksportu, zmniejszając jednocześnie import, co w sumie doprowadzi do zaklejenia dziury w bilansie handlowym. Drożejący import, przynajmniej częściowo, musi być zastępowany produkcją krajową, co stanie się amortyzatorem spadku koniunktury wynikającego z ogólnego zmniejszenia konsumpcji.

Co ważne, spadek konsumpcji w USA również traktować należy jako konieczność. Kryzys hipoteczny, a także zaostrzenie warunków kredytowania przyczyni się do wzrostu skłonności do oszczędzania amerykańskich gospodarstw domowych. Idąc tym tropem, by kryzys okazał się faktycznym oczyszczeniem po czasach nieracjonalnych wydatków bez pokrycia, recesja w największej gospodarce świata wydaje się nieunikniona.

Ostre cięcia stóp Fedu paradoksalnie mogą utrudnić zmaterializowanie się wariantu niezbędnego dostosowania w gospodarce Stanów Zjednoczonych. Paliwem dla boomu konsumpcyjnego i bańki spekulacyjnej stała się właśnie wcześniejsza nadmierna ekspansja monetarna, którą dziś ponownie zaczął stosować bank centralny.

Nie można uzdrowić choroby środkami, które przyczyniły się do jej powstania. Stąd też, jeśli USA chcą w dłuższej perspektywie powrócić na ścieżkę zrównoważonego wzrostu, najpierw niezbędne jest odbudowanie warunków ten wzrost umożliwiających, co z kolei wiąże się z akceptacją przejściowego skurczenia się PKB.

Michał Pronobis, ekonomista z Uniwersytetu Gdańskiego

Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Krótszy tydzień pracy, czyli koniec kultury zapieprzu
Materiał Promocyjny
Przed wyjazdem na upragniony wypoczynek
Opinie Ekonomiczne
Ekonomiści: Centralny czy Ukryty Rejestr Umów?
Opinie Ekonomiczne
Aneta Gawrońska: Od wojny w koalicji mieszkań nie przybędzie
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Wojna celna Trumpa zaboli Amerykanów. Czy zaboli także nas?
Opinie Ekonomiczne
Hubert A. Janiszewski: 800+? Politycy właśnie wypuścili dżina z butelki