Dzieciom potrzebna specjalna dieta

Stały postęp wiedzy medycznej nieustannie modyfikuje reguły rozpoznawania, leczenia i profilaktyki wielu chorób. Częstym zmianom ulegają m.in. zalecenia w zakresie żywienia niemowląt. Jedną z najnowszych tendencji w tej dziedzinie jest wprowadzenie pokarmów uzupełniających, takich jak mięso, owoce czy warzywa, do diety dzieci między 17. a 24. – 26. tygodniem życia.

Nowe wskazania dotyczą też podawania niemowlętom glutenu, silnie alergizującego białka, zawartego w ziarnach zbóż.

– Wcześniejsze obserwacje‚ zwłaszcza badania skandynawskie i amerykańskie‚ stanowią podstawę do wyznaczenia terminu wprowadzenia glutenu do diety pomiędzy początkiem piątego a końcem szóstego miesiąca życia w trakcie karmienia piersią. Tak zmodyfikowane zalecenia żywieniowe stwarzają większą szansę wzbudzenia tolerancji immunologicznej i obniżenia ryzyka zachorowania na celiakię – mówi prof. Krystyna Wąsowska-Królikowska‚ kierownik Katedry Alergologii i Gastroenterologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. – Powinno się ostrożnie wprowadzać tę substancję: zacząć od podawania zaledwie pół łyżeczki produktu glutenowego na dobę i stopniowo zwiększać dawkę. To bardzo istotna zmiana‚ bo do niedawna zalecano wprowadzenie glutenu u dzieci powyżej dziesiątego miesiąca życia‚ a niekiedy i po ukończeniu pierwszego roku.

[srodtytul]Więcej ryb![/srodtytul]

Jednym z najnowszych odkryć naukowych jest stwierdzenie‚ że witamina D ma znaczenie nie tylko dla prawidłowego rozwoju kośćca‚ ale i dla działania całego organizmu.

– Dzięki nowym molekularnym badaniom naukowcy wykryli‚ że receptory dla witaminy D znajdują się we wszystkich narządach organizmu – mówi prof. Krystyna Wąsowska-Królikowska. – Oznacza to‚ że może ona wpływać na cały ustrój‚ a jej niedobór może mieć związek z rozwojem chorób cywilizacyjnych.

Aby wspomóc prawidłowy rozwój dziecka‚ witaminę D powinna zażywać już jego matka w okresie ciąży‚ w dawce minimum 400 jednostek na dobę. Taką samą ilość powinny otrzymywać naturalnie karmione niemowlęta – dowiedziono‚ że pokarm matki nie zapewnia im wystarczającej dawki tej substancji. Dzieci żywione mlekiem modyfikowanym z reguły otrzymują jej wystarczającą ilość.

Witaminę D w takiej samej ilości powinno się podawać nie tylko niemowlętom‚ ale również dzieciom i młodzieży z podwojeniem dawki w przypadku powszechnej obecnie otyłości. Pokrycie zapotrzebowania na tę substancję jest możliwe poprzez stosowanie diety bogatej w ryby morskie‚ a także umożliwienie jej syntezy w skórze pod wpływem słońca. W naszym klimacie jest to możliwe od kwietnia do września‚ w pozostałych miesiącach światło jest zbyt rozproszone.

Najnowsze zalecenia żywieniowe poruszają też temat obecnego w rybach morskich kwasu DHA (kwasu dokozaheksaenowego z grupy kwasów omega-3)‚ dobroczynnego dla organizmu. Odgrywa on istotną rolę w dojrzewaniu, ostrości widzenia i rozwoju funkcji poznawczych‚ zmniejsza ryzyko rozwoju otyłości i miażdżycy.

– Ryby powinno się wprowadzić do diety dzieci już od siódmego miesiąca życia – uważa prof. Wąsowska-Królikowska. – Aby sprostać wymaganym dawkom‚ należy je podawać co najmniej raz w tygodniu. Mleko modyfikowane dostarcza niemowlętom tego kwasu‚ choć nie zawsze w pełni zaspokaja potrzeby organizmu. Należy pamiętać‚ że kwas DHA należy dostarczać przez cały okres dzieciństwa w dawce co najmniej 200 mg dziennie. Od drugiego roku życia można podawać dzieciom tran.

[srodtytul]Chudo, bez tłuszczu[/srodtytul]

Lekarze poświęcają coraz więcej uwagi walce z otyłością u dzieci. Szybki przyrost masy ciała już we wczesnym okresie życia sprzyja otyłości w późniejszym czasie. Z kolei nadmiar kilogramów u nieco starszych dzieci może się przełożyć na wzrost ryzyka zaburzeń gospodarki lipidowej organizmu‚ uznawanych do niedawna za domenę osób dorosłych. Pierwsze symptomy procesu miażdżycowego mogą się pojawić już w bardzo młodym wieku. Grupą szczególnie podatną są dzieci z hipercholesterolemią‚ chorobą polegającą na podwyższeniu poziomu cholesterolu. Zgodnie z zaleceniami Amerykańskiej Akademii Pediatrii u młodych pacjentów między drugim a dziesiątym rokiem życia‚ obciążonych takim genetycznym ryzykiem‚ należy wykonać badania przesiewowe pod kątem cholesterolemii. Dzieci takie powinny przejść na dietę niskotłuszczową‚ zawierającą do 300 mg cholesterolu na dobę. Kluczowe znaczenie w takich przypadkach ma aktywność fizyczna‚ trzymająca cholesterol w ryzach.

– U dzieci z zaburzeniami lipidowymi najistotniejsze działania terapeutyczne polegają na zmianie stylu życia poprzez racjonalną dietę i zwiększenie wysiłku fizycznego. Podanie statyn‚ leków powszechnie stosowanych w takich przypadkach u dorosłych‚ można rozważyć tylko jedynie w postępowaniu specjalistycznym u dzieci powyżej ósmego roku życia po wyczerpaniu innych metod – twierdzi prof. Wąsowska-Królikowska.

[srodtytul]Szczepienia potrzebne, choć nieobowiązkowe[/srodtytul]

Również w dziedzinie szczepień ochronnych zaszły pewne modyfikacje. Dotyczą zabezpieczenia przed infekcjami wywoływanymi przez pneumokoki oraz wirusa ospy wietrznej.

Aż 20 – 60 proc. zdrowych dzieci jest nosicielami bakterii Streptococcus pneumoniae‚ będących największym zagrożeniem dla maluchów poniżej drugiego roku życia.

– Źle się stało‚ że szczepionka przeciw pneumokokom nie weszła do kalendarza darmowych szczepień obowiązkowych‚ a jedynie zalecanych‚ odpłatnych – mówi prof. Wąsowska-Królikowska. – Najnowsze zalecenia dopuszczają już w najmłodszej grupie wiekowej stosowanie schematu trójdawkowego (dwie dawki w okresie niemowlęcym w odstępie sześciu tygodni‚ a następnie trzecia dawka w drugim roku życia). Celem tej zmiany jest umożliwienie objęcia szczepieniem jak największego odsetka populacji.