Chcemy, aby polska medycyna i farmacja były konkurencyjne

Czy powołanie do życia prywatnej fundacji wspomagającej badania naukowe ma sens? Przecież tym powinny się zajmować państwowe instytucje...

Piotr Kuna:

Na świecie większość badań naukowych jest finansowana przez prywatne fundacje lub przemysł. Zazwyczaj efektywność tych badań jest znacznie wyższa od badań finansowanych przez instytucje państwowe. Wysoki  poziom tych prac wynika z wyeliminowania oddziaływania na procesy decyzyjne czynników o charakterze politycznym lub towarzyskim. Naukowa Fundacja Polpharmy jest jedyną tego typu instytucją w Polsce niefinansowaną w żadnym stopniu przez państwo. Do chwili obecnej sfinansowała nieco ponad 50 projektów. W Polsce pieniądze na prace naukowe w znacznie większym zakresie powinny pochodzić z firm prywatnych instytucji, jeśli chcemy być konkurencyjni wobec innych krajów.

Macie już doświadczenie. A jakie były początki?

Głównym mottem Fundacji jest „Pomagamy Ludziom Nauki". Misją Fundacji jest wspieranie rozwoju nauk farmaceutycznych i medycznych poprzez finansowanie badań naukowych w tych dziedzinach. Naukowa Fundacja Polpharmy została powołana z inicjatywy Jerzego Staraka, przewodniczącego Rady Nadzorczej Polpharmy w 2001 roku. W bieżącym roku mamy już 11. edycję konkursu. Projekty do finansowania są wybierane przez członków Rady Naukowej Fundacji po zasięgnięciu opinii niezależnych recenzentów. W Radzie Naukowej pracują badacze posiadający wybitny dorobek naukowy.

Postawiliście polskim badaczom poprzeczkę bardzo wysoko.  Podczas ubiegłorocznego  konkursu wiele prac zostało odrzuconych. Czy temat konkursu nie był za trudny?

Tematem 10. konkursu była „Biotechnologia – nowatorskie metody otrzymywania i podawania leków oraz oceny ich skuteczności". Wpłynęły 22 wnioski projektów badawczych. Do recenzji zostały skierowane cztery prace spełniające warunki konkursu, dwie z nich, które otrzymały najlepsze recenzje dostały granty Fundacji. Z dzisiejszej perspektywy oceniam, że to był trudny konkurs dla uczestników, mimo że biotechnologia to taki modny temat. Wszystkie projekty wpływające do Fundacji podlegają kilkuetapowej ocenie. Najpierw jest to sprawdzenie zgodności nadesłanego wniosku z wymaganiami Fundacji. Pomijając błędy formalne, większość projektów nie przeszła tego etapu z powodu niezgodności tematu nadesłanego projektu badawczego z tematem konkursu. To przykre, że nie wszyscy naukowcy właściwie zrozumieli znaczenie pojęcia „biotechnologia". W następnym etapie dwóch niezależnych ekspertów przeprowadziło ocenę wartości naukowej każdej z wytypowanych do recenzji prac. Rada Naukowa ponownie rozpatrzyła wnioski, biorąc pod uwagę wiele elementów: przede wszystkim recenzje, ale także opis projektu i jego cele, dorobek naukowy autora oraz innowacyjność tematu. W trakcie 10. konkursu Fundacji wybrano dwa projekty, które zarekomendowano zarządowi Fundacji do finansowania.

A jakie wnioski płyną z tamtych doświadczeń?

Obecnie Rada Naukowa uważa, że temat konkursu Fundacji powinien dawać możliwość wybrania przede wszystkim najbardziej obiecujących – w sensie naukowym – projektów badawczych o dużym potencjale innowacyjności. Dlatego tegoroczna edycja jest otwarta na wszystkie projekty oryginalne wnoszące istotne wartości do medycyny i farmacji.

Rada przyjęła stanowisko, że przy ocenie projektów będzie zwracać szczególną uwagę na oryginalność badań, ich innowacyjność i dotychczasowy dorobek autora projektu. Dla Fundacji ogromną satysfakcją są publikacje wyników badań w renomowanych czasopismach naukowych o światowym zasięgu i wysokim współczynniku oddziaływania.

A konkretnie...