25 lat HIV w Polsce

25 lat epidemii w Polsce podsumowuje dr Anna Marzec-Bogusławska

Publikacja: 30.11.2010 17:56

W ciągu ostatniej dekady liczba nowych zakażeń zmalała o 19 proc. Nie satysfakcjonuje to jednak epid

W ciągu ostatniej dekady liczba nowych zakażeń zmalała o 19 proc. Nie satysfakcjonuje to jednak epidemiologów. Jak tłumaczą, spadek jest efektem działań farmakologicznych. A jedynym skutecznym sposobem zahamowania epidemii może być ograniczenie ryzykownych zachowań, a więc wzajemna wierność partnerów seksualnych.

Foto: Rzeczpospolita

[b]Dlaczego problem HIV/AIDS ujawnił się w naszym kraju akurat w 1985 roku? [/b]

[b]Anna Marzec-Bogusławska:[/b] W tym roku pojawiły się w Polsce, a także na świecie pierwsze testy na obecność HIV. Stało się to możliwe dzięki pracy naukowców z Instytutu Pasteura. Dwa lata wcześniej udało im się wyizolować wirusa, za co zostali nagrodzeni Noblem.

[b]Czy wiadomo, kim była pierwsza osoba zakażona? [/b]

Był to mężczyzna, który przyjechał z zagranicy. Wiedząc o tym, że jest chory, wrócił do kraju, by się pożegnać z rodziną. Rok później zmarł na AIDS.

[b]Początkowo grupą ryzyka były osoby biorące dożylnie narkotyki.[/b]

Podobnie jak w innych krajach Europy. Masowo brały kompot, korzystając ze wspólnych strzykawek. Zarazem, choć nie na taką skalę, zakażenia szerzyły się wśród homoseksualnych mężczyzn.

[b]W 2001 roku trend się jednak odwrócił. [/b]

Wynikało to ze zmiany profilu narkomanii. Ludzie zaczęli odchodzić od dożylnego przyjmowania narkotyków. Ale substancje psychoaktywne zażywane w inny sposób również zmieniają świadomość. To sprzyja ryzykownym zachowaniom. Dzisiaj do 88 proc. przypadków nowych zakażeń dochodzi wskutek ryzykownego seksu, np. z nowo poznanym partnerem.

[b]Lekarze mówią, że Polacy przestali się bać HIV/AIDS. Dzięki lekom stało się chorobą przewlekłą. [/b]

Podobne zjawisko obserwuje się na Zachodzie. W Polsce ma ono miejsce tylko w niektórych społecznościach, np. wśród gejów czy osób heteroseksualnych często stosujących środki psychoaktywne. Możliwość zakażenia się w trakcie stosunku jest nawet traktowana przez niektórych jako dodatkowy dreszczyk emocji.

[b]Znikł też lęk przed społecznym odrzuceniem? [/b]

Nie do końca. Polacy boją się, że ktoś dowie się o ich zakażeniu czy chorobie. Dlatego często nie wykonują badań w kierunku HIV w najbliższym punkcie diagnostycznym (mamy ich w kraju 26, średnio jeden w województwie). Jadą w tym celu do innego miasta. A przecież testy z zasady wykonywane są anonimowo. Myślę, że to efekt agresji, z jaką wiele lat temu spotykali się żyjący z HIV.

[b]Dzisiaj już jej nie ma? [/b]

W ciągu tych 25 lat dokonał się ogromny postęp. Choćby w kwestii respektowania prawa osób zakażonych do pracy. Przyczynił się do tego ubiegłoroczny wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Orzekł on, że zwolnienie ze służby policjanta żyjącego z HIV było bezprawne.

[b]Czy to prawda, że epidemia w Polsce jest opanowana? [/b]

Sytuacja jest stabilna. Wynika to między innymi z dostępności leczenia. Od 1996 roku, a więc od kiedy pojawiły się pierwsze leki antyretowirusowe, bezpłatną terapią objęci zostali wszyscy zakażeni, którzy spełniają kryteria medyczne. W tym nieubezpieczeni, więźniowie i bezdomni.

Obecnie w programie znajduje się 4820 osób (na prawie 12 tys. zdiagnozowanych). Leczenie jednego chorego kosztuje miesięcznie 3,5 tys. zł.

[b]Dlaczego to takie ważne? [/b]

Leki obniżają stężenie wirusa we krwi, co zmniejsza zakaźność. O tym, jak ważna jest dostępność do terapii, przekonuje przykład Ukrainy. Na 500 tys. zakażonych osób leczeniem objętych jest zaledwie kilkanaście tysięcy. Stąd m.in. lawinowe rozprzestrzenianie się tam zakażeń HIV.

[b]Źródłem zakażenia mogą być osoby, które nie wiedzą o tym, że żyją z HIV. Jak wiele ich jest w naszym kraju? [/b]

Z modeli matematycznych wynika, że ok. 20 tys. Większość to ludzie młodzi, a więc najbardziej aktywni seksualnie. To oni są i – jak wynika z prognoz – w dalszym ciągu będą grupą najbardziej zagrożoną zakażeniem HIV.

[i]rozm. Izabela Filc Redlińska[/i]

[b]Dlaczego problem HIV/AIDS ujawnił się w naszym kraju akurat w 1985 roku? [/b]

[b]Anna Marzec-Bogusławska:[/b] W tym roku pojawiły się w Polsce, a także na świecie pierwsze testy na obecność HIV. Stało się to możliwe dzięki pracy naukowców z Instytutu Pasteura. Dwa lata wcześniej udało im się wyizolować wirusa, za co zostali nagrodzeni Noblem.

Pozostało jeszcze 90% artykułu
Nauka
"Ogromne konsekwencje" decyzji Donalda Trumpa. Wstrzymane badania nad HIV i malarią
Materiał Promocyjny
Przed wyjazdem na upragniony wypoczynek
Nauka
Naukowcy: Olbrzymi podwodny wulkan może wybuchnąć przed końcem 2025 roku
Nauka
Nowy gatunek ptasznika australijskiego. Naukowcy radzą: nie dotykać
Nauka
Badacze odbyli „podróż” do wnętrza Ziemi. Natknęli się na coś nieznanego
Nauka
Tajemniczy wulkan, który ochłodził klimat Ziemi. Naukowcy wreszcie go zlokalizowali