Wybuch gazu, zawalenie się ściany budynku, zapalenie się sadzy w przewodzie kominowym – tego typu zdarzeń niejednokrotnie można by uniknąć, gdyby były przeprowadzane regularne kontrole i naprawiane uszkodzenia.

Przepisy nakazują właścicielom i zarządcom nieruchomości utrzymywanie budynków w należytym stanie technicznym i przeprowadzanie okresowych przeglądów. Obowiązki są określone w ustawie z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (DzU 1994 nr 89 poz. 414 ze zmianami).

Podstawa to bezpieczeństwo

Budynki nie są niezniszczalne. Należy je użytkować w sposób zgodny z przeznaczeniem i wymaganiami związanymi z ochroną środowiska. Trzeba je utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym. Nie wolno dopuszczać do nadmiernego pogorszenia właściwości użytkowych i sprawności technicznej.

Właściciel czy zarządca nieruchomości może być odpowiedzialny za to, że w wyniku wystąpienia niebezpiecznych czynników zewnętrznych budynek został uszkodzony, co mogło spowodować zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, uszkodzenie mienia lub szkody w środowisku naturalnym. Oczywiście, całkowite wyeliminowanie ryzyka nie jest możliwe, ale trzeba dołożyć wszelkich starań, by je maksymalnie ograniczyć.

– W 2016 r w Polsce odnotowano ponad 68 tysięcy interwencji straży pożarnej po silnych wichurach i wiatrach, 77,2 tysięcy kradzieży z włamaniem i 12,6 tysięcy pożarów – takie liczby robią wrażenie. Szkody, które mogą dotknąć nasz dom są niespodziewane, a my – nieprzygotowani. Aż 25 proc. klientów PZU przyznaje, że do ubezpieczenia mieszkania czy domu skłoniły ich wcześniejsze szkody – komentuje Łukasz Jagiełło, ekspert PZU.

Regularne przeglądy

Przepisy nakazują przeprowadzanie okresowych kontroli stanu nieruchomości. Co najmniej raz w roku trzeba sprawdzić stan techniczny elementów budynku i instalacji narażonych na szkodliwe działanie czynników atmosferycznych albo innych związanych z użytkowaniem obiektu (ten wymóg nie dotyczy właścicieli domów jednorodzinnych). Zgodnie z prawem minimum raz w roku należy też sprawdzać instalacje i urządzenia służące ochronie środowiska, instalacje gazowe, przewody kominowe (dymowe, spalinowe i wentylacyjne). Częstsze kontrole, dwa razy w roku, są wymagane wtedy, gdy powierzchnia zabudowy przekracza 2000 metrów kwadratowych.

Rzadziej, bo raz na pięć lat, właściciele i zarządcy nieruchomości muszą sprawdzać stan techniczny i estetykę budynku oraz jego otoczenia. Trzeba przy tym skontrolować, czy sprawna jest instalacja elektryczna i piorunochronna, czy jest odpowiednio zabezpieczona i izolowana.

Nie każdy przedstawiciel administracji może przeprowadzać kontrole. Trzeba mieć do tego odpowiednie uprawnienia.

Za brak kontroli grożą kary

Nieprzestrzeganie przepisów dotyczących kontroli stanu budynków grozi sankcjami. Tak samo traktowane jest utrzymywanie obiektów w złym stanie technicznym i niezapewnienie bezpieczeństwa użytkownikom. Kto tak robi, podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku.

Jeżeli kontrole wykażą poważne nieprawidłowości, trzeba je niezwłocznie usunąć. Brak reakcji – jeśli zostanie stwierdzone zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi i środowiska – może skutkować aresztem, ograniczeniem wolności albo grzywną.

Nieprzestrzeganie przepisów może spowodować dotkliwe konsekwencje finansowe w razie szkody. I to nawet wtedy, gdy właściciel nieruchomości ma ubezpieczenie.

Towarzystwa ubezpieczeniowe zastrzegają w ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU), że mogą nie wypłacić odszkodowania, jeśli do zdarzenia doszło w następstwie niewykonania obowiązkowych przeglądów technicznych lub kontroli okresowych budynku. Niedopełnienie tych obowiązków nie będzie traktowane jako argument na niekorzyść właściciela czy zarządcy budynku, jeśli zostanie wykazane, że nie miało to wpływu na szkodę.

Elektronika zabezpieczy przed włamaniem

Inna kwestia to zabezpieczenie domu przed kradzieżą. W tym celu warto wykorzystać zabezpieczenia elektroniczne.

Najbardziej nowatorskim rozwiązaniem jest tzw. inteligentny dom. Przy pomocy jednego urządzenia, na przykład komputera, smartfona, można zarządzać kilkoma systemami zabezpieczeń. Takie rozwiązanie pozwala na podglądanie z dowolnego miejsca na ziemi, co dzieje się w naszym mieszkaniu. Można też tak zaprogramować system, żeby wydawało się, że w domu przez cały czas ktoś się znajduje (np. zapalające się i gasnące światła, opuszczane i podnoszone rolety w czasie nieobecności gospodarzy).

Nowatorskie i kompleksowe rozwiązania są kosztowne, ale istnieje też wiele innych – tańszych. Może to być np. monitoring, podsłuchy i rejestratory audio, które nagrają wszystko, co dzieje się w domu pod naszą nieobecność. Dobrym rozwiązaniem są również fotopułapki, czyli urządzenia, które wykrywają ruch, po czym wykonują fotografie i wysyłają je od razu na podany numer telefonu lub adres e-mail. —Regina Skibińska

Publikacja finansowana z funduszu prewencyjnego PZU

O czym trzeba pamiętać

Obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli:

1. okresowej, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego:

a) elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu,

b) instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska,

c) instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych);

2. okresowej, co najmniej raz na pięć lat, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia; kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów;