Finansowanie obrotowe bez kredytu

Faktoringiem najczęściej posiłkują się firmy, których głównym źródłem dochodów jest sprzedaż towarów lub usług z odroczonym terminem płatności, ale nie tylko. Doceniają go również przedsiębiorstwa, które szukają finansowania bieżącego rozwoju, zabezpieczenia kredytu kupieckiego udzielanego odbiorcom, dążące do poprawy płynności oraz charakteryzujące się dużą sezonowością. Faktoring jest też odpowiednią formą finansowania dla wszystkich tych przedsiębiorstw, które po prostu chcą zaplanować swoje przychody i wiedzieć jak nimi gospodarować.

Zobowiązania pozabilansowe

Usługa, polegająca na wykupie przez faktorów nieprzeterminowanych wierzytelności, czyli faktur należnych od odbiorców, zapewnia szybki dostęp do gotówki za dostarczony towar. Poprawia więc nie tylko płynność finansową firmy, ale również strukturę bilansu oraz wskaźniki rotacji należności. Przy czym wskaźniki opisujące zadłużenie nie ulegają pogorszeniu, ponieważ faktoring jest zobowiązaniem pozabilansowym.

Polski Związek Faktorów podkreśla nawet, że pozyskując kapitał obrotowy w ramach faktoringu firma utrzymuje swoje wskaźniki finansowe na takim poziomie, że może ubiegać się o kredyt inwestycyjny na dalszy rozwój, mimo że dotąd nie spełniała restrykcyjnych warunków. To również ma znaczenie.

Zainteresowanie faktoringiem rośnie więc z roku na roku – przed dekadą obroty firm factoringowych wynosiły 14,1 mld zł – dzisiaj, i to tylko po trzecim kwartale tego roku, jest to już 132,1 mld zł. To wzrost o prawie 837 proc. Polski rynek faktoringowy jest więc jednym z najszybciej rozwijających się w Europie. Od kilku lat rozwija się dużo szybciej niż cała gospodarka. Świadomość usługi wśród przedsiębiorców również rośnie. Dla wielu firm faktoring staje się usługą finansową pierwszego wyboru, ponieważ dostrzegają korzyści jakie niesie ze sobą ta forma finansowania bieżącej działalności przedsiębiorstwa.

Pewne i niepewne

Usługi faktoringowe oferują wyspecjalizowane instytucje i banki. Przedsiębiorcy najczęściej korzystają z faktoringu pełnego, który uwalnia od ryzyka zapłaty przez kontrahenta lub faktoringu niepełnego.

W pierwszym przypadku faktor po wykupie wierzytelności przejmuje całe ryzyko związane z niewypłacalnością i w razie potrzeby to on będzie egzekwował należności. Z tego powodu faktoring pełny, często nazywany też właściwym, jest najdroższy. Firmy faktoringowe najczęściej finansują do 90 proc. wartości wierzytelności (udział własny ich klientów w przypadku powstania szkody wynosi więc 10 proc.)

Forma faktoringu niepełnego jest tańsza, ale i bardzie ryzykowna, ponieważ faktor wykupi tylko faktury, których płatność jest pewna. Jeżeli coś pójdzie nie tak, przedsiębiorca będzie musiał fakturę opłacić sam.

Można jeszcze mówić o faktoringu mieszanym, kiedy faktor wykupi wierzytelność wraz z ryzykiem niewypłacalności kontrahenta, ale tylko do określonej wysokości. Na odzyskanie całości zadłużenia liczyć więc nie można. Będzie to najwyżej 70–90 proc. – limit finansowania jest określany na podstawie generowanych obrotów między klientem a odbiorcą. Krótsze będą też maksymalne terminy wymagalności wierzytelności.

Wady i zalety

Faktoring bez regresu polecany jest przedsiębiorstwom, które dynamicznie się rozwijają, zdobywają nowych kontrahentów i działają zarówno w kraju, jak i poza granicami a jednocześnie stawiają na bezpieczeństwo prowadzonej działalności. Istotą faktoringu pełnego jest bowiem przejęcie przez faktora ryzyka niewypłacalności kontrahentów objętych umową faktoringu. Firmy chętnie korzystają z tej formy finansowania, gdy nie mają wystarczającej wiedzy na temat sytuacji finansowej swoich zagranicznych odbiorców, zwłaszcza ich zdolności do regulowania zobowiązań czy dyscypliny płatniczej wobec innych dostawców. Ten aspekt jest szczególnie istotny, kiedy firma rozszerza swoją działalność na rynki zagraniczne, na których ryzyko braku płatności często rośnie, a weryfikacja kontrahenta czy dochodzenie utraconych należności są z reguły dużo trudniejsze niż na rynku lokalnym. Faktoring niepełny zadziała więc wtedy, gdy firma współpracuje z gronem stałych i sprawdzonych partnerów handlowych oraz gdy posiada rozproszoną strukturę odbiorców.

Ma też zalety. Faktor, mimo że nie przejmuje pełnej odpowiedzialności za wypłacalność odbiorców klienta, którego obsługuje, nadal wspomaga go przy weryfikacji kontrahentów i w dochodzeniu niezapłaconych należności poprzez tzw. windykację miękką. Faktoring niepełny łączy się z mniejszymi formalnościami związanymi z przyznawaniem limitów ubezpieczeniowych na odbiorców, niż w przypadku faktoringu pełnego. Koszty też są niższe, ponieważ klient nie ponosi dodatkowego kosztu ubezpieczenia.

Typy są różne

Podział faktoringu z uwagi na stopień ryzyka nie jest jedyny. Usługę można jeszcze definiować ze względu na termin zawiadomienia o zawarciu umowy faktoringowej.

W faktoringu otwartym jedna ze stron musi natychmiast poinformować dłużnika o przeniesieniu zobowiązania na konto faktoranta, w półotwartym natomiast dłużnik zostanie poinformowany o zmianach dopiero w chwili otrzymania wezwania do zapłaty. Istnieje też faktoring tajny, w którym dłużnik nie dowie się o umowie faktoringowej i wyśle płatność na rachunek faktoranta, a dopiero ten przekaże ją faktorowi.

Niektóre instytucje oferują też faktoring odwrotny, który polega na finansowaniu przez firmę faktoringową zobowiązań firmy za zakup towarów i usług z odroczonym terminem płatności, a nie jej wierzytelności. Faktor po spłacie udokumentowanych faktur firmy staje się jego wierzycielem. Jemu więc spłaca swoje zobowiązania zamiast dostawcy. Klienci firm faktoringowych korzystają z takiego rozwiązania, aby uzyskać rabat lub wynegocjować lepszą cenę za towar lub usługę. Czasem mogą też liczyć na dłuższe terminy płatności od dostawców. Cenią to zwłaszcza handlowcy.

Faktoring można też podzielić ze względu na czas otrzymania pieniędzy za wierzytelność. Kiedy wpływają szybko i w całości, mowa jest o faktoringu przyspieszonym. Kiedy na konto wpływa część wierzytelności mamy do czynienia z faktoringiem zaliczkowym, ponieważ pozostała część pieniędzy wpłynie dopiero po opłacie faktury przez dłużnika.

Najmniej atrakcyjny jest faktoring wymagalnościowy, w którym firma otrzyma swoją należność dopiero po jej uregulowaniu przez dłużnika. W tym przypadku nie chodzi więc o wcześniejsze odzyskanie pieniędzy, ale o ewentualną pomoc w ściąganiu długu. Taka forma jest więc stosowana, jeżeli nie ma się pełnego zaufania do kontrahenta.

Firmy faktoringowe z udziałem faktorów zagranicznych oferują również faktoring importowy i eksportowy. W pierwszym przypadku wystawiają gwarancje ochrony należności przysługujących zagranicznym dostawcom, co daje firmie wiarygodność i zapewnienie jej wypłacalności. W drugim gwarancje należności wystawia faktor zagraniczny. Przejmuje też proces ich rozliczania.

Kredyt bez zabezpieczeń

Faktoring coraz częściej zastępuje kredyt obrotowy, mimo że bywa droższy, ale w porównaniu z kredytem – ma dużą zaletę – spółka nie musie wykazać dobrej historii kredytowej ani posiadać zabezpieczeń. Najważniejsi są wiarygodni kontrahenci.