O windykacji trzeba myśleć jak najwcześniej

Nigdy nie można wykluczyć niewypłacalności zagranicznych kontrahentów. Nie tylko skrajne przypadki, jak upadłość czy oszustwo, są przyczyną poważnych kłopotów firm krajowych. Mogą nimi być także przejściowe trudności z przepływami pieniężnymi od zagranicznych podmiotów.

– Ten, kto był zmuszony egzekwować rozliczenie faktury, doskonale wie, że skuteczna windykacja zaczyna się na etapie zawarcia umowy sprzedażowej – mówi Marcin Olczak, dyrektor departamentu ryzyk kredytowych i politycznych z firmy Marsh Polska.

Nieprecyzyjne zapisy kontraktowe oraz niedbałe ich wykonanie w najlepszym przypadku oznaczają wydłużenie procesu odzyskiwania długu, w najgorszym – przegraną w sądzie. Sprawę komplikuje fakt, że każdy kraj ma określone regulacje dotyczące zabezpieczenia wymiany handlowej.

– Kluczem odzyskania należności od nierzetelnego kontrahenta jest przede wszystkim dokładne przygotowanie współpracy z punktu widzenia lokalnego prawa oraz skrupulatne realizowanie w jej trakcie wszystkich procedur – wskazuje Włodzimierz Szymczak, dyrektor zarządzający Atradius Collections w Polsce.

Ważne jest zdobycie na samym początku informacji o odbiorcy i o specyfice jego kraju, szczególnie gdy jest to nasza pierwsza transakcja. Podstawowe informacje można uzyskać w ogólnodostępnych źródłach, jak opracowania ubezpieczycieli należności (np. International Debt Handbook Atradiusa). Nie mniej ważne jest przekazywanie informacji o braku płatności do firmy windykacyjnej bez zbędnej zwłoki.

Ważne są sądy

Czynnikiem, który przyspiesza odzyskanie należności, są szybko i dokładnie funkcjonujące sądy. Bez tego nawet najmniejsza sprawa może trwać latami. – Windykacja w Rosji, na Ukrainie, a z krajów UE w Bułgarii czy Chorwacji jest obarczona ryzykiem długotrwałej rozprawy przed sądem – mówi Włodzimierz Szymczak. – Z kolei w wielu państwach, jak np. Słowenii, wystarczy notarialne potwierdzenie salda, aby móc rozpocząć postępowanie egzekucyjne – dodaje Szymczak.

Zagmatwane prawo cywilne lub upadłościowe zdecydowanie utrudnia odzyskanie należności, dlatego realizując kontrakty w innych krajach, warto rozmawiać z firmami windykacyjnymi mającymi doświadczenie na danym rynku i posiadającymi wiedzę o lokalnym prawie.

– Poszczególne działania są bezpośrednio uzależnione właśnie od aspektów lokalnych, takich jak prawo czy też indywidualne uwarunkowania branży. Na tej podstawie dobiera się odpowiednią strategię działań, które w maksymalny sposób pozwolą zwiększyć skuteczność całego procesu odzyskiwania należności – tłumaczy Włodzimierz Szymczak.

Po pomoc do specjalisty

Eksporter może powierzyć odzyskanie należności wyspecjalizowanej firmie windykacyjnej o międzynarodowym zasięgu. Jest to dobre rozwiązanie w sytuacji, gdy przedsiębiorca nie zdecydował się na ubezpieczenie, a doszło już do problemów z wyegzekwowaniem zapłaty za dostarczony towar.

– O ile dla przedsiębiorców współpracujących z pojedynczymi firmami z zagranicy wystarczające jest wsparcie niewielkich kancelarii działających w kraju dłużnika, o tyle przy bardziej agresywnej i otwartej ekspansji eksportowej ważne jest podjęcie współpracy z silnym podmiotem zapewniającym właściwy serwis międzynarodowy – mówi Michał Stachowski, zastępca dyrektora działu windykacji w Coface.

Na rynku pojawiają się oferty obsługi wierzytelności międzynarodowych przez polskie podmioty mające liczne umowy z odpowiednikami za granicą. Przy współpracy z nimi należy, poza analizą treści zlecenia, się upewnić, jak wygląda sama realizacja usługi. Istotną kwestią jest np. opieka nad wierzycielem w Polsce i serwis windykacyjny bezpośrednio w kraju dłużnika, w tym znajomość lokalnego prawa. Te podstawowe zasady gwarantują należyte prowadzenie sprawy.