Donald Tusk: nie może być tak, że władza raz do roku obchodzi święto konstytucji, a na co dzień konstytucję obchodzi

- Dziś, poza notatkami, wziąłem ze sobą bohaterkę dzisiejszego dnia, konstytucję RP. To jest jej święto. I wrócę do niej pod koniec mojego wystąpienia - rozpoczął Tusk. Pokazał kopię konstytucji. Po tym przeszedł do podziękowań dla obecnych na wykładzie.

- Chciałbym od razu przeciąć wszelkie spekulacje. Rację mają ci, którzy mówią, że jako szef Rady Europejskiej nie powinienem angażować się w kampanię na rzecz jakiejś wybranej partii politycznej, gdyż nie jest to rolą mojego urzędu. Ale jest moim obowiązkiem wspierać Europejczyków w każdym kraju UE. Wszystkich tych, którzy uparli się, by ludzi łączyć, a nie dzielić. Żeby łączyć dla swoje ojczyzny i dla Europy. Za to bardzo dziękuję - mówi.

Tusk wspomina swoją działalność w podziemiu antykomunistycznym i inicjatywie Klubu Myśli Politycznej im. Konstytucji 3 Maja, oraz rady jej założyciela Lecha Bądkowskiego. - Tłumaczył nam, wówczas dwudziestoparolatkom, że musimy pamiętać, że Polska będzie kiedyś wolna i niepodległa i trzeba będzie ją tak budować, żeby ustrój był akceptowalny dla wszystkich lub choć prawie wszystkich Polaków. Że niezależnie od tego, kto rządzi, Polska jest jedna. I że każdy, kto podejmuje walkę o inną przyszłość, musi mieć w sercu i głowie myśl o tym, jak z ojczyzny zrobić dom dla wszystkich, a nie dla wybranej grupy, nie dla władzy - mówi.

- Wiem, że w dniu święta należy mówić dobrze o jego bohaterach, ale bądźmy szczerzy. Z dzisiejszego punktu widzenia nie była zbyt postępowa - powiedział Tusk o Konstytucji 3 Maja. - Dawała Polakom nadzieję na zmianę status quo, a to był podzielony kraj, chaos i społeczna depresja. Brak armii i polityki zagranicznej - dodał. - Dzisiaj w dniu Konstytucji 3 Maja warto wspomnieć fenomen, jakim była Konfederacja Targowicka, synonim zdrady i kłamstwa. - Akt Konfederacji Targowickiej był spektakularnym pokazem cynizmu i propagandy, który odwoływał się do narodowych emocji, a heroldowie tego aktu czynili to z dużym talentem i determinacją. Był sprzeczny z narodowymi interesami. Ta lekcja ma znaczenie także dzisiaj, warto o niej przypomnieć każdemu Polakowi - mówi Donald Tusk.

- Nie może być tak, że władza raz do roku obchodzi święto konstytucji, a na co dzień konstytucję obchodzi - stwierdza Tusk. Na sali rozległy się długie brawa.

- Dzisiejszym wyzwaniem w Europie jest uniknięcie alternatywy między dominacją, hegemonią, a rozpadem, entropią. - Zarówno konstytucja, jak i Unia Europejska, mają chronić przed przewagą silniejszych i możniejszych. Mają tę ciągłą pokusę i żądzę, aby dominować, zamienić na współpracę, mediację i dialog. Dla mnie święto konstytucji to szacunek dla ludzi różnie myślących. To także istota Unii Europejskiej - uważa były premier.

- Po co zmieniać konstytucję, po co ją poprawiać, jeśli nie jest się w stanie z różnych powodów przestrzegać jej przepisów - mówi Donald Tusk w kontekście propozycji zmian w ustawie zasadniczej. - Musimy na nowo uwierzyć, że słowa przedstawicieli władzy znaczą "coś", na więcej niż jeden, dwa tygodnie przed wyborami - dodaje.

- W polityce nie może chodzić o to, aby ktoś kogoś pokonał i unicestwić. Ktoś może wygrać wybory, pokonać przeciwnika 26 maja, ale nadal będziemy żyli w jednym kraju - mówi. Zdaniem Tuska, wyborcze zwycięstwo nie upoważnia nikogo do mówienia "Polska jest nasza, nie wasza".

Tusk nie pochwala perspektywy uznawania przez jakaś grupę siebie samej za "pępek świata" i "pokusę hegemonii i dominacji". - Jest dziś takie hasło, że "Polska jest sercem Europy" - mówi Tusk. - Ja bym przestrzegał przed takimi pozornie atrakcyjnymi i często anatomicznymi porównaniami. Okej, Szwecja może jeszcze się ucieszyć - bo jak patrzę na mapę, to będzie głową. Ale sojusznik autorów tego hasła. Viktor Orban, może poczuć się lekko skrępowany - mówi Tusk.

Tusk poruszył problem smogu. - Nie uratujemy naszych dzieci i wnuków, jeżeli nie zrozumiemy, że to wymaga współpracy wszystkich ze wszystkimi - dodaje.

Były premier wspomniał też o innych wyzwaniach XXI wieku. - Nasze dzieci są uzależnione od internetu i każdego dnia będą uzależnione coraz bardziej. Dzisiaj to temat wyrafinowanych debat, ale na naszych oczach zmienia się świat. Przed nami są wyzwania, które przygniotą nas Polaków i Europejczyków, jeśli nie odnajdziemy wspólnego mianownika - przyznaje Tusk.

- Nie jestem w stanie zrozumieć tego, co stało się w ciągu kilku ostatnich tygodni w Polsce - mówi były premier, nawiązując do strajku nauczycieli. - Bez rewolucji polityków w myśleniu o oświacie nie damy szansy dzieciom i wnukom na lepszą przyszłość - mówi Donald Tusk. I subtelnie nawiązuje do "dziadka z Wehrmachtu"

- Chcę was namówić tylko do jednego. Bądźcie odważni w stawianiu pytań. Brońmy Polskę, Europę i samych siebie przed sklerozą przekonań - zaapelował na koniec wykładu Donald Tusk. I przeczytał preambułę Konstytucji RP napisaną przez Tadeusza Mazowieckiego.