Kryptowaluty: kto pomoże, kiedy stracimy pieniądze?

Projekt ustawy o kryptoaktywach do poprawki. Rzecznik finansowy domaga się większej ochrony klientów, na których rykoszetem odbić może się konieczna zmiana przepisów, dotyczących rynku kryptoaktywów.

Publikacja: 24.04.2024 16:20

Kryptowaluty: kto pomoże, kiedy stracimy pieniądze?

Foto: Adobe Stock

Rzecznik Finansowy domaga się większej sprawczości w reprezentowaniu interesów klientów rynku, nad którym polski ustawodawca próbuje zapanować poprzez przyjęcie nowych przepisów. Jego zdaniem w projekcie ustawy o kryptoaktywach skupiono się nad nadzorem, zaniedbując kwestię ochrony konsumentów. I postuluje, aby zagwarantować im możliwość zwrócenia się do niego w sprawach, w których ich roszczeniach - w ramach składanych przez nich reklamacji - nie zostały uwzględnione (lub – mimo pozytywnego rozpatrzenia – dostawca usług nie wywiązał się ze swoich zobowiązań).

Czytaj więcej

Masz kryptowaluty? Zamrożą ci majątek. Kontrowersyjny projekt przepisów

KNF może nakładać kary, ale nie reprezentować pokrzywdzonych

Podobnie na kwestię ewentualnego zagrożenia interesów konsumentów patrzy Tomasz Klecor, partner zarządzający w Legal Geek. Jego zdaniem narażone na ryzyko mogą zostać osoby, których – w wyniku różnych działań - środki finansowe i aktywa zostaną zablokowane, a obrót nimi zamrożony. - To do rzecznika taki pokrzywdzony przez dostawcę kryptoaktywów konsument mógłby się odwołać, a w innych przypadkach - domagać się, aby skutecznie dochodzić swoich praw – komentuje ekspert.

Specjalista zauważa, że wskazana jako przyszły kontroler Komisja Nadzoru Finansowego, względem podmiotów rynku finansowego ma obecnie „represyjne kompetencje”. Co to oznacza? Przede wszystkim to, że nie może bezpośrednio reprezentować użytkowników ani klientów giełd czy kantorów w jakichkolwiek postępowaniach. Mimo że może nałożyć na dany podmiot sankcję czy odebrać mu licencję, nie ma możliwości, aby skutecznie pomóc pokrzywdzonym konsumentom, którzy np. straciliby swoje kryptoaktywa. - Wtedy ich interesy reprezentować mógłby właśnie rzecznik finansowy, który dzisiaj ma już możliwość angażowania się w różne spory sądowe, np. z bankami czy instytucjami. Jednak bez odpowiednich przepisów w projekcie ustawy, nie będzie mógł angażować się w te związane z kryptoaktywami – wyjaśnia Tomasz Klecor.

Z kolei mec. Dawid Krzywonos z Kancelarii V4 Legal zauważa, że swoje uwagi do projektu zgłosili też inni uczestniczy konsultacji.  -Chociaż wskazywali oni raczej na brak uprawnień kontrolnych Rzecznika Finansowego wobec dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, a nie konieczność ich wprowadzenia — precyzuje adwokat.

Sam ekspert dostrzega jednak możliwe plusy większego zaangażowania tej instytucji. - Dla konsumenta, a szczególnie takiego, który nie ma wiedzy fachowej i nie orientuje się dokładnie, czym są kryptoaktywa, dodatkowa ochrona Rzecznika Finansowego powinna skutkować zapewnieniem bezpieczeństwa na poziomie odpowiadającym bankom lub firmom ubezpieczeniowym — uzasadnia.

Czytaj więcej

Jelonek: Kogo pozwie posiadacz kryptowaluty? Odpowiedź w projekcie MF

Klienci odpłyną na rynki w Chinach i Rosji? 

Kolejną sporną kwestią może okazać się pomysł przyspieszenia działań porządkujących rynek. - Nadzór postuluje, aby znacząco skrócić okres obowiązywania przepisów przejściowych, w trakcie którego działające już na rynku podmioty musiałyby uzyskać odpowiednią licencję – wyjaśnia Tomasz Klecor. Jego zdaniem rozpatrzenie ich wniosków w okresie krótszym niż pozwala na to unijne rozporządzenie MiCA - regulujące kwestie korzystania z kryptoaktywów w UE - jest niewykonalne.

Prawnik przewiduje, że znaczące przyspieszenie może doprowadzić do sytuacji, w której część podmiotów po prostu zniknie z polskiego rynku. Płynące z niego głosy mówią też, że konsekwencją będzie być powstanie szarej strefy.

Dlatego nacisk, by szybciej uregulować nieopanowany dotąd sektor może skutkować nie podniesieniem poziomu bezpieczeństwa użytkowników, ale ich ucieczką na rynki w Rosji, Chinach czy innych krajach poza UE. A tam ochrona ich interesów – w opinii znawcy – będzie w zasadzie zerowa. - Moim zdaniem skrócenie okresu na wprowadzenie zmian będzie wylaniem dziecka z kąpielą – komentuje Tomasz Klecor. I konkluduje, że ministerstwo stoi więc przed trudnym zadaniem pogodzenia interesów potężnego rynku, z koniecznością jego regulowania i ochroną inwestujących.

Mec. Dawid Widzyk z V4 Legal przestrzega z kolei, że wprowadzanie jakichkolwiek zmian nie powinno skutkować ograniczaniem rozwoju tego sektora. - Każde kolejne obciążenie organizacyjne i finansowe, w połączeniu z ryzykiem poniesienia kar finansowych, będzie ograniczało rozwój oraz może wywołać odpływ talentów i biznesów z kraju - komentuje prawnik. 

- Nie można zapominać, że dynamika i szybki rozwój rynku kryptoaktywów wynika przede wszystkim z kreatywności jego uczestników, którzy często są małymi podmiotami, szukającymi dopiero swojego miejsca i odbiorców swojej oferty - zauważa ekspert.

Ustawa o kryptoaktywach: jakie kary grożą za złamanie przepisów

Ustawa o kryptoaktywach, której projekt pod koniec lutego trafił do konsultacji i opiniowania, zakaże oferowania wirtualnych aktywów – również innych niż tokeny powiązane z walutami lub wyrażone w e-pieniądzu – bez zezwolenia. KNF będzie mogła karać podmioty lub osoby łamiące przepisy przy obrocie kryptowalutami, zaś kwoty za postępowanie sprzeczne z prawem mają sięgać dziesiątek milionów złotych. Emitenci tokenów i dostawcy usług w zakresie kryptowalut zostaną też zobowiązani do przekazywania Komisji informacji o swojej działalności.

Etap legislacyjny: opiniowanie

Rzecznik Finansowy domaga się większej sprawczości w reprezentowaniu interesów klientów rynku, nad którym polski ustawodawca próbuje zapanować poprzez przyjęcie nowych przepisów. Jego zdaniem w projekcie ustawy o kryptoaktywach skupiono się nad nadzorem, zaniedbując kwestię ochrony konsumentów. I postuluje, aby zagwarantować im możliwość zwrócenia się do niego w sprawach, w których ich roszczeniach - w ramach składanych przez nich reklamacji - nie zostały uwzględnione (lub – mimo pozytywnego rozpatrzenia – dostawca usług nie wywiązał się ze swoich zobowiązań).

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Biznes i prawo
Kryptowaluty, blockchain, tokeny, bitcoiny i phygital - specjalistka wyjaśnia co oznaczają te pojęcia i jak poruszać się po świecie wirtualnych finansów
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił