Rakiety z Kaliningradu celują w Polskę

W 2018 roku najpewniej do bazy wojskowej w Czerniachowsku w obwodzie kaliningradzkim trafią na stałe zestawy 9K720 Iskander-M. Stanie się to po ogłoszeniu gotowości operacyjnej przez bazę w Redzikowie. Dla gen. rez. Jarosława Stróżyka, byłego zastępcy szefa Zarządu Wywiadu Międzynarodowego Sztabu Wojskowego NATO, eksperta Fundacji Stratpoints, Kreml przedstawi ich rozmieszczenie w obwodzie jako odpowiedź na obecność w Polsce elementów systemu obrony antyrakietowej USA.

Generał uzupełnia, że wyposażenie rosyjskiej 152. Brygady Rakietowej w obwodzie kaliningradzkim w iskandery i tak nastąpi, bo stopniowy proces przezbrajania brygad rakietowych w Rosji trwa od 2010 roku. „Takimi pociskami dysponuje aktualnie już 10 z 12 brygad rakietowych we wszystkich okręgach wojskowych. Wyrzutnie BPR Toczka-U pozostały jedynie na wyposażeniu 152 brygady z Czerniachowska i 448 brygady z Kurska. Do 2020 roku systemy 9K720 Iskander-M mają zgodnie z planem znajdować się na wyposażeniu wszystkich rosyjskich brygad rakietowych" – zaznacza gen. Stróżyk w analizie „Ocena realizacji Programu Zbrojeń Federacji Rosyjskiej 2011–2020. Perspektywy modernizacji technicznej do 2025 roku". Zestawy Toczka mają zasięg 70–120 kilometrów, iskandery zaś – ok. 400 km.

Zagrożenie dla Kremla

Do Redzikowa z rosyjskiej bazy jest zaś około 300 km. Dlaczego pomorska baza jest tak ważna? Od 2018 roku ma ona osiągnąć gotowość bojową. Będzie chronić USA i sojuszników z NATO przed atakiem pociskami balistycznymi, głównie z Iranu. Zostaną w niej zlokalizowane elementy systemu radarowego śledzenia pocisków, a także trzy silosy, w których będą przechowywane gotowe do odpalenia rakiety SM-3 Block IIA.

Dotychczas systemy rakietowe Iskander – przynajmniej tak twierdzili Rosjanie – były czasowo przesuwane do obwodu kaliningradzkiego na ćwiczenia. Ale płk Ogor Korotczenko, redaktor naczelny czasopisma „Nacjonalna Oborona", blisko związany z rosyjskim resortem obrony utrzymuje, że już znajdują się one na tym rosyjskim terytorium blisko polskiej granicy. – Dlatego, że amerykańska baza w Redzikowie stanowi zagrożenie dla Rosji. Wychodzimy z najgorszego założenia, czyli na wypadek wojny. W przypadku zagrożenia iskandery szybko rozwiążą ten problem. Miejsce to znalazło się na celowniku naszych rakiet – mówi „Rzeczpospolitej" płk Igor Korotczenko.

– Polski rząd nie będzie miał wglądu do tego, co się dzieje w amerykańskim obiekcie wojskowym, nikt nie będzie wiedział, jakie rakiety ładują do swoich systemów. Mogą uzbroić je w pociski przeciwlotnicze, a mogą włożyć tam rakiety ofensywne typu Tomahawk. Dlatego trzeba liczyć się z tym, że baza ta będzie celem prewencyjnego uderzenia lub uderzenia w odpowiedzi na agresję. Polskiego miasta to nie dotyczy, chodzi tylko i wyłącznie o amerykańską bazę – zapewnia rosyjski pułkownik.

Zdaniem niezależnego rosyjskiego analityka wojskowego Aleksandra Golca przesunięcie iskanderów do Kaliningradu ma dla Rosji duże polityczne znaczenie.

Korotczenko mówi, że sytuacja w regionie bałtyckim jest coraz bardziej napięta. – Ryzyko wybuchu wojny jest wysokie. Szefowie resortów obrony tego regionu muszą usiąść przy jednym stole z rosyjskim ministrem obrony i rozładowywać to napięcie. Takie spotkanie mogłoby się odbyć w Finlandii, która jest neutralna – proponuje Korotczenko.

Rosja się zbroi

Generał Stróżyk dodaje w przygotowanej analizie, że „pomimo ograniczeń finansowych oraz logistycznych, postęp modernizacyjny Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej w ostatniej dekadzie jest zasadniczy, a jego tempo znacznie przekracza wysiłki państw NATO (oprócz USA i porównywalnie Turcji)" – uważa ekspert.

Z jego analizy wynika, że Rosja ciągle utrzymuje w gotowości strategiczne siły jądrowe celem powstrzymywania zachodnich mocarstw przed ewentualnym włączeniem się w konflikt regionalny lub lokalny, w który zaangażowana jest Moskwa. Dodaje też, że biuro konstrukcyjne Novator w Jekaterynburgu finalizuje prace nad budową nowego naziemnego pocisku manewrującego 9M729, który ze względu na zasięg narusza zapisy układu INF, czyli o likwidacji rakiet średniego zasięgu (od 500 do 5500 km).

„Priorytetem modernizacyjnym SZ FR w kolejnych latach będą objęte jednostki w Zachodnim i Południowym Okręgu Wojskowym" – zaznacza generał Stróżyk.

Choć Rosja realizuje ambitny program modernizacji sił zbrojnych, jego zdaniem nie będzie on przełomem w zaopatrzeniu armii w nowoczesne technologie. „Złota era modernizacyjna wynikająca z najwyższych w ostatnich 30 latach nakładów finansowych skończyła się w 2015 roku po obniżeniu budżetu MON. Tendencja ta utrzyma się w kolejnych latach" – uważa były oficer struktur NATO.

Generał Stróżyk zwraca też uwagę, że „wieloletni brak inwestycji w odbudowę parku maszynowego przemysłu obronnego i kadr oraz w prace naukowo-badawcze spowodowały, że rosyjski przemysł nie jest przygotowany na realizację masowych zamówień ze strony resortu obrony".

Zdaniem polskiego analityka dzisiejsze zaangażowanie rosyjskich sił powietrznych w Syrii pokazało „ograniczone możliwości w zakresie prowadzenia efektywnego rozpoznania z powietrza". – Operacja syryjska potwierdziła również deficyt samolotów do tankowania w powietrzu, maszyn patrolowych oraz systemu ostrzegania i kontroli, a także rozpoznania radiotechnicznego – uważa generał Stróżyk. Rosja miała też problemy z przerzutem wojsk i sprzętu do Syrii.

Skuteczne sankcje?

Stróżyk zwraca uwagę, że realizację wielu projektów związanych z modernizacją zastopowały sankcje i zerwanie kontaktów m.in. z firmami z Ukrainy i Niemiec.

Kilkuletnie opóźnienia mają programy budowy samolotu wielozadaniowego V generacji PAK FA, maszyn systemu ostrzegania i kontroli A-100, strategicznego samolotu bombowego PAK DA.

Jednak pułkownik Korotczenko twierdzi, że rosyjski przemysł zbrojeniowy nie odczuł zachodnich sankcji oraz nie ucierpiał na zerwaniu relacji z Ukrainą. – Nikt nam nie dawał żadnych zachodnich technologii, w uzbrojeniach stosowane są rosyjskie układy scalone. Z kolei części, które kupowaliśmy na Ukrainie, zastąpiliśmy własnymi. Rosyjski rząd przeznaczył na to kilkadziesiąt miliardów rubli jeszcze w 2014 roku. Jesteśmy niezależni od Kijowa – mówi.

– Elementy do samonaprowadzania rosyjskich rakiet, w które wyposażone są prawie wszystkie rosyjskie samoloty bojowe, produkowano wcześniej w Kijowie i Lwowie. Teraz tego zabrakło. Muszą oszczędzać, i dlatego w Syrii zrzucają bomby chaotycznie – mówi „Rzeczpospolitej" kpt Ołeksij Arestowycz, znany kijowski analityk wojskowy.