Pomoc finansowa dla policjantów na zakup mieszkania - pytania i odpowiedzi

Czy otrzymaną pomoc trzeba czasami oddać

Policjant niedawno otrzymał pomoc finansową na zakup mieszkania. Teraz prawdopodobnie zostanie zwolniony. Czy przed odejściem może być zmuszony do zwrotu tej pomocy?

Tak. Wprawdzie o do zasady pomoc taka jest bezzwrotna, jednak zarówno ustawa o Policji jak i rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 17 października 2001 r. w sprawie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego przez policjantów (patrz podstawa prawna) przewidują sytuacje, w których taki zwrot jest wymagany.

Jedną z przesłanek zwrotu otrzymanej pomocy, obok nienależnego jej pobrania jest zwolnienie policjanta ze służby przed upływem 10 lat od dnia jej rozpoczęcia, z uwzględnieniem okresów służby w Urzędzie Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej, o ile nie nabył on uprawnień do emerytury, renty policyjnej lub renty przyznanej na podstawie ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 887 ze zm.). Jeśli zatem policjant ma krótszy staż służby, odchodząc z niej może być zobligowany do zwrotu otrzymanej pomocy.

Kolejną przesłanką wywołująca taki skutek jest prawomocne skazanie za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego, popełnione w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, albo za przestępstwo określone w art. 258 kodeksu karnego, albo orzeczenie prawomocnie środka karnego pozbawienia praw publicznych za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.

Do ustalenia wysokości kwoty podlegającej zwrotowi przyjmuje się liczbę norm zaludnienia określoną w decyzji o przyznaniu pomocy finansowej oraz stawkę tej pomocy obowiązującą w dniu powstania obowiązku jej zwrotu. W przypadku, gdy zwrot spowodowany jest krótszym niż dziesięcioletni staż służby, tak ustaloną kwotę obniża się o 1/10 za każdy pełny rok służby. Na pisemny wniosek policjanta zwrot pomocy finansowej może nastąpić w ratach.

podstawa prawna: Art. 95 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jedn. DzU z 2015 r. poz. 355 ze zm.)

podstawa prawna: rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 17 października 2001 r. w sprawie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego przez policjantów (tekst jedn. DzU z 2013 r. poz. 864 ze zm.)

Czy konkubenci dostaną pomoc

Dwoje funkcjonariuszy policji żyjących w nieformalnym związku chce razem nabyć dom. Czy będą mogli otrzymać pomoc finansową na ten zakup?

Tak. Zdaniem NSA (wyrok 20 listopada 2009 r. I OSK 188/09,ONSA i WSA 2011 nr 2, poz. 38, str. 162) żaden przepis ustawy o Policji, jak również rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z 17 października 2001 r. w sprawie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego przez policjantów (patrz podstawa prawna) nie uzależnia przyznania pomocy finansowej od faktu nabycia nieruchomości na wyłączną własność uprawnionego. Zatem nabycie jej na zasadzie współwłasności w udziale 1/ 2 nie wyklucza uprawnienia do uzyskania takiej pomocy. Jak przypomniał, z przepisów kodeksu cywilnego regulujących współwłasność nie wynika, aby współwłaściciel miał uprawnienie do korzystania tylko z takiej części wspólnej rzeczy, jaka odpowiada wielkości jego udziału. Przeciwnie, stosownie do art. 206 kc każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania i korzystania z rzeczy w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z niej przez pozostałych współwłaścicieli (wyrok Sądu Najwyższego z 27 kwietnia 2001 r. III CKM 29/99). Jednak w takiej sytuacji, tylko jeden funkcjonariusz pozostający w nieformalnym związku, będący współwłaścicielem nieruchomości może wystąpić o przyznanie pomocy finansowej. Ochrona interesów majątkowych konkubentów w ich wzajemnych stosunkach nie powinna być, bowiem intensywniejsza niż ochrona małżonków w analogicznych stanach faktycznych (postanowienie SN z 6 października 2004 r. II CK 47/04).

Sytuację policjantów konkubentów należy, zatem zestawić z pozycją małżonków będących funkcjonariuszami Policji i ubiegających o pomoc finansową na uzyskanie tego samego lokalu mieszkalnego. I tak gdyby o pomoc ubiegał się policjant będący w związku małżeńskim z policjantką, to zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia z 17 października 2001 r. w związku z § 2 pkt 1 rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z 18 maja 2005 r. w sprawie szczegółowych zasad przydziału, opróżniania i norm zaludnienia lokali mieszkalnych oraz przydziału i opróżniania tymczasowych kwater przeznaczonych dla policjantów (patrz podstawa prawna) przysługiwałaby mu pomoc finansowa za dwie normy zaludnienia.

Gdy natomiast o pomoc finansową ubiega się dwoje funkcjonariuszy policji pozostających w konkubinacie to - stosując gramatyczną wykładnię wyżej wymienionych przepisów obu rozporządzeń – przysługiwać im powinna pomoc finansowa za cztery normy zaludnienia. Taka sytuacja, jeśli uwzględnić wykładnię celowościową wymienionych przepisów w związku z odpowiednimi przepisami ustawy o Policji jest jednak nie do zaakceptowania.