Sędziowie z Iustitii wzywają Adama Bodnara do zmian. 20 pomysłów na sprawne sądy

Stowarzyszenie sędziowskie Iustitia domaga się od ministra sprawiedliwości Adama Bodnara zmian. Sędziowie przedstawili 20 postulatów, których spełnienie ma usprawnić polskie sądy już w przyszłym roku.

Publikacja: 03.04.2025 10:51

Prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich IUSTITIA Krystian Markiewicz

Prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich IUSTITIA Krystian Markiewicz

Foto: PAP/Radek Pietruszka

- Możliwość sprawnego i sprawiedliwego uregulowania swoich spraw w sądzie to często warunek dobrego życia rodzinnego czy zawodowego. Sprawiedliwy i sprawny sąd pomaga w rozwiązywaniu kryzysów i zapewnia równość wszystkim. Żeby tak mogło być, potrzebujemy przecięcia węzła gordyjskiego z neosędziami i technologicznego skoku do przodu. Jako sędziowie mamy pomysł jak to naprawić – twierdzi prezes Iustitii sędzia Krystian Markiewicz.

Minister Adam Bodnar wezwany do reformy sądów. Sędziowie proponują zmiany

Jak poinformowała Iustitia na biurko ministra Bodnara trafił właśnie opracowany przez to stowarzyszenie raport, który diagnozuje najważniejsze problemy polskiego sądownictwa i formułuje 20 pomysłów, które poprawią sprawność postępowań sądowych.

W tym celu Iustitia postuluje rozprawienie się z problemami dotyczącym tzw. neosędziów, w tym m.in. wstrzymanie faktycznych i prawnych działań tzw. neoKRS, powołanie nowych głównych rzeczników dyscyplinarnych czy domaganie się odszkodowań od tzw. neosędziów w Sądzie Najwyższym, za umyślne szkody wyrządzane państwu.

Istotnym postulatem jest usprawnienie postępowań w sprawach frankowych, które „zatykają” sądy okręgowe. W tym celu Iustitia proponuje umożliwienie sądowi I instancji odstąpienia od uzasadnienia wyroku, jeżeli w całości uwzględnia on zawarte w pozwie lub innym piśmie żądanie strony i podziela argumenty strony przytoczone na jego poparcie. Sędziowie chcą też wprowadzenia systemu elektronicznego w sprawach frankowych, pozwalającego na opracowanie przez system propozycji wyroku wraz z uzasadnieniem. Proponują także podłączenie sądów frankowych do narzędzia analizy klauzul abuzywnych (ARBUZ), którym dysponuje UOKIK.

Czytaj więcej

Koniec z ustawą kagańcową. Adam Bodnar planuje oddać sądy w ręce sędziów

20 postulatów dla sprawnych sądów: cyfryzacja sądownictwa i większa transparentność

Sędziowie wzywają też do zwiększenia wynagrodzeń biegłych, równomiernego rozłożenia etatów sędziowskich, publikowanie statystyk sądów, czy umożliwienie orzekania asesorom w sprawach rodzinnych.

Postulatem Iustitii jest też opracowanie mapy drogowej cyfryzacji sądownictwa, która uwzględniałaby m.in. rozszerzenie dostępu sądów do baz danych podmiotów ze sfery publicznej, umożliwienie składania w wybranych typach spraw wniosków i pism na formularzach w formie elektronicznej z użyciem Portalu Informacyjnego np. sprawy o alimenty, stwierdzenie nabycia spadku, automatyczne generowanie projektów prostych zarządzeń i orzeczeń np. zlecenie wywiadu kuratora, zwrot pozwu, wynagrodzenie biegłego.

Sędziowie wzywają też do niewielkich korekt w procedurze karnej, które ich zdaniem usprawniłyby bieg spraw. Mowa o: cyfryzacji akt i integracji systemów informatycznych, rozszerzeniu katalogu pism wysyłanych przez portal informacyjny o odpisy orzeczeń, opracowaniu wielojęzycznych wzorów pouczeń w sprawach karnych, czy umożliwieniu sporządzania uzasadnień na formularzu także w sprawach o wykroczenia oraz prawie wyboru przez sąd formy uzasadnienia w sprawach karnych.

Wśród 20 postulatów jest też ograniczenie do niezbędnego minimum obowiązków statystycznych sędziów, zwiększenie transparentności decyzji personalnych resortu sprawiedliwości oraz rozwiązanie krytycznej sytuacji kadrowej w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie.

- Zrealizowanie tych postulatów da szansę na realne przyspieszenie w 2026 r. Ludzie nie chcą już słyszeć, że mają czekać. Trzeba działać tam, gdzie to możliwe i tak szybko jak to możliwe. My te możliwości pokazujemy – mówi rzecznik prasowy Iustitii Bartłomiej Przymusiński.

Czytaj więcej

Sprawy rodzinne w sądach mają przyśpieszyć. Rząd pokazał projekt ustawy
Sądy i trybunały
Adam Bodnar ogłosił, co dalej z neosędziami. Reforma już w październiku?
Prawo dla Ciebie
Oświadczenia pacjentów to nie wiedza medyczna. Sąd o leczeniu boreliozy
Prawo drogowe
Trybunał zdecydował w sprawie dożywotniego zakazu prowadzenia aut
Zawody prawnicze
Ranking firm doradztwa podatkowego: Wróciły dobre czasy. Oto najsilniejsi
Prawo rodzinne
Zmuszony do ojcostwa chce pozwać klinikę in vitro. Pierwsza sprawa w Polsce