Krzysztof Kowalski

Polska międzywojenna, mimo że uboga, zdobyła się na dwa nowe transatlantyki. Nazwano je Piłsudski i Batory. Pierwszy ukończono w roku 1935, drugi zaś rok później. Zbudowała je włoska stocznia. Ze względu na ograniczone środki finansowe II RP zapłaciła za nie dostawami węgla. Oba transatlantyki miały być i były ambasadorami polskiej kultury.

Ta istota przyszła na świat po raz drugi, po z górą 3 milionach lat. Ponowne narodziny nastąpiły dokładnie w miejscu zgonu, we wschodniej Afryce, w Etiopii, w prowincji Afar, w pobliżu wioski Hadar, 150 km na północ od Addis Abeby, stolicy kraju. Etiopia była na ustach całego świata.

Socjologowie rozszczepili włos na czworo: podzielili pojęcie „tradycja” na wiele kategorii – wyróżnili w nich typy, grupy i podgrupy. Ale najbardziej pierwotny mechanizm tradycji ukazała ostatnio archeologia.

W archeologii informacje i zabytki płyną szeroką rzeką – zazwyczaj pozyskiwane przez profesjonalnych badaczy w trakcie wykopalisk, na lądzie i pod wodą. Ale w archeologii bije też skromniejsze źródło dostarczające artefaktów.

W 1955 r. w okolicach Darłówka morze wyrzuciło beczkę z substancją chemiczną. Poparzeniu uległo wtedy 110 dzieci, które – bawiąc się – toczyły beczkę po plaży. Cztery dekady później, gdy wyłowiona bryła iperytowa znalazła się na pokładzie rybackiego kutra „Wła-26”, poparzeniu ulegli członkowie załogi. I wcześniej, i później zdarzały się podobne przypadki. To pokłosie wojny.