Angela Merkel ma już następczynię

Jeżeli wierzyć sondażom, ksenofobiczna Alternatywa dla Niemiec (AfD) jest już silniejsza niż SPD, najstarsza i największa (gdy brać pod uwagę liczbą członków) partia niemiecka. Instytut Insa zbadał na zlecenie tabloidu „Bild", że SPD popiera obecnie zaledwie 15,5 proc. wyborców, a AfD pół punktu procentowego więcej.

Czekanie na werdykt

Mimo że jest to wynik jednego tylko badania opinii publicznej i sytuacja może ulec szybko zmianie, to jednak informacja ta wpisuje się w cały ciąg wydarzeń świadczących o upadku niemieckich socjaldemokratów.

– Jest bardzo prawdopodobne, że na taki wynik miały wpływ negatywne oceny samych członków i sympatyków SPD, którzy sprzeciwiają się udziałowi socjaldemokratów w rządzie Angeli Merkel – mówi „Rzeczpospolitej" Jochen Staadt z Wolnego Uniwersytetu w Berlinie.

Tymczasem we wtorek rozpoczęło się w partii referendum w sprawie koalicji rządowej z CDU/CSU. Jego wyniki zostaną ogłoszone 4 marca. Do tego czasu 463 tys. członków SPD może oddać swe głosy. W poprzednim referendum w 2013 roku udział wzięło prawie cztery piąte uprawnionych, przy czym trzy czwarte zagłosowało za koalicją.

Teraz może być inaczej, gdyż opór w partyjnych szeregach jest ogromny. Przede wszystkim dlatego, że udział SPD w dwu poprzednich tzw. wielkich koalicjach (obecna jeszcze trwa) przyniósł partii duże straty wizerunkowe, czego dowodem są wrześniowe wybory do Bundestagu. SPD zdobyła zaledwie 20,5 proc. głosów. Był to najgorszy wynik w historii. Podobnie było w 2009 roku po pierwszych czterech latach wspólnych rządów z partiami chadeckimi.

Przyczyna jest wszystkim doskonale znana. Kanclerz Angela Merkel przejęła znaczną część postulatów socjaldemokracji, przesuwając swą konserwatywną CDU mocno w kierunku środka sceny politycznej. Dyskontowała w ten sposób sukcesy swego rządu, a za wpadki współodpowiedzialna była SPD.

Partia po Schulzu

Czy Merkel zostanie kanclerzem po raz czwarty, okaże się 4 marca. Wynik referendum w SPD będzie bezwględnie obowiązujący dla kierownictwa partii.

Na jej czele stoi dziś Andrea Nahles. Nie ma już Martina Schulza, który po przegranych wyborach ogłosił, że SPD wyliże rany przechodząc do opozycji. Zostało to przyjęte w partii z zadowoleniem. Ale Schulz zmienił zdanie, gdy Merkel nie udało się utworzyć tzw. Jamajki, czyli koalicji z Zielonymi i liberałami z FDP. Groziły nowe wybory, w których SPD mogła spaść jeszcze niżej. Więc Schulz rozpoczął rozmowy z Merkel. To przysporzyło mu w partii wrogów. Przybyło ich, gdy wbrew wcześniejszym obietnicom zapragnął objąć szefostwo niemieckiej dyplomacji, detronizując Sigmara Gabriela.

Już po odejściu Schulza niemal dwie trzecie członków i sympatyków SPD opowiedziało się w sondażach za wielką koalicją, czyli zgodnie z niemieckim skrótem GroKo.

Będąca na dnie SPD ma zagwarantowanych w przyszłym rządzie sześciu ministrów (tyle ile CDU, trzech ma CSU), w tym szefów MSZ i resortu finansów. W dodatku niemal dwie trzecie zapisów umowy koalicyjnej zostało przepisane z programu socjaldemokratów.

Dziewczyna Merkel

Na decyzję SPD czeka cierpliwie Angela Merkel. Zdaniem niemieckich mediów zajęta jest wprowadzaniem na partyjny szczyt swej następczyni. Ma nią zostać 56-letnia Annegret Kramp-Karrenbauer, premier Kraju Saary. Katoliczka i konserwatystka stoi na czele drugiej już wielkiej koalicji w swoim landzie, który dopiero w 1956 roku został częścią RFN.

Pani Kramp-Karrenbauer zostanie zapewne wybrana na partyjnym zjeździe w przyszłym tygodniu na sekretarza generalnego CDU. Obserwatorzy przypominają, że taką funkcję piastowała kiedyś Angela Merkel. Z tej pozycji przypuściła atak na stanowisko szefa CDU. Poszło gładko, bo CDU wstrząsał skandal czarnych kas partyjnych Helmuta Kohla i całe jego otoczenie, jak przystało na partię konserwatywną tamtych czasów niemal wyłącznie męskie, przyjęło z ulgą przejęcie władzy przez dziewczynę Kohla, jak wtedy nazywano Merkel.

Miała być rozwiązaniem tymczasowym i zniknąć z pola widzenia po opanowaniu kryzysu. To jednak Merkel doprowadziła do tego, że z polityki zniknęli jej ówcześni adwersarze.

Kramp-Karrenbauer (występująca już w mediach pod skrótem AKK, od pierwszych liter imienia i nazwisk) znajduje się w podobnej sytuacji jak kiedyś Merkel. Jednak trudno sobie wyobrazić, że na jej wspinaczkę na sam partyjny szczyt zgodzą się bez szemrania partyjne wygi.

W końcu to bliskiego od lat współpracownika Merkel, Thomasa de Maiziere, traktowano w CDU jako możliwego naturalnego sukcesora. Mocną pozycję w partii zajmuje od lat inna silna kobieta, Ursula von der Leyen. Kierowała już kilkoma resortami, obecnie jest ministrem obrony. Czuje się mocno niedowartościowana i kilka lat temu dawała do zrozumienia, że chętnie przyjęłaby stanowisko prezydenta RFN. Ale to już nie te czasy. AKK to jak Merkel 2.0 – pisze konserwatywny „Frankfurter Allgemeine Zeitung". – To mądra i dobra decyzja – ocenia liberalny „Die Zeit" wybór dokonany przez panią kanclerz.

„Mała Merkel" czy sygnał nowego początku w CDU? – pyta „Der Spiegel". Nowy początek może oznaczać, że Merkel skończy z eksperymentami lewicowymi w rodzaju ubiegłorocznej ustawy o małżeństwach homoseksualnych. To w końcu jej ostatnia kadencja.

Polityka Unia Europejska (UE) Niemcy Berlin Angela Merkel

Czekanie na werdykt

Pozostało jeszcze 94% artykułu