Rodziny otrzymają 500 zł na drugie i kolejne dziecko, a w mniej zamożnych również na pierwsze. Świadczenie wychowawcze otrzymywać mogą rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni dziecka. Ustawa jasno określa, kto jest opiekunem faktycznym. To osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu opiekuńczego o przysposobienie dziecka, czyli o adopcję.
Dziadkowie
Świadczenie wychowawcze mogą np. otrzymać dziadkowie, jeżeli są opiekunami prawnymi. Jeśli zaś zostali ustanowieni rodziną zastępczą, to na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej przysługuje im dodatek wychowawczy w wysokości świadczenia wychowawczego, tj. w wysokości 500 zł miesięcznie.
Wiek ma znaczenie
Nie wszystkie rodziny wielodzietne mogą liczyć na wsparcie na drugie i kolejne dziecko. Wszystko zależy od jego wieku. Zgodnie bowiem z ustawową definicją pierwsze dziecko to najstarsze dziecko do ukończenia 18. roku życia. Czyli dobrze sytuowane małżeństwo z trojgiem dzieci, z których dwoje jest już pełnoletnich i studiuje, nie otrzyma świadczenia.
Pełnoletnie studiujące dzieci mają jednak wpływ na obliczanie dochodu rodziny. Jeżeli okazałby się on niższy niż 800 zł na osobę, to nawet na pierwsze dziecko będzie przysługiwać świadczenie wychowawcze. Ustawa określa, kogo można wliczać do rodziny. Sa to: małżonkowie, rodzice, opiekunowie faktyczni oraz zamieszkujące wspólnie z nimi, pozostające na ich utrzymaniu dzieci do ukończenia 25. roku życia, a także starsze dzieci niepełnosprawne, jeśli w związku z niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo dla opiekuna.
Bez świadczenia
Kiedy świadczenie wychowawcze nie przysługuje? Po pierwsze, gdy dziecko pozostaje w związku małżeńskim. W polskim prawie jest to możliwe tylko za zgodą sądu i w przypadku dziewczynek powyżej 16. roku życia. 500 zł nie otrzymają rodzice, jeśli ich dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej. Świadczenie wychowawcze nie przysługuje także, gdy członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.