Kazachstan zmienia alfabet z cyrylicy na łaciński

Dekret prezydenta Nursułtana Nazarbajewa nakazuje porzucenie cyrylicy do 2025 roku.

Aktualizacja: 29.10.2017 21:10 Publikacja: 29.10.2017 17:32

Kazachstan zmienia alfabet z cyrylicy na łaciński

Foto: Stock Adobe

– Dzieci w szkołach uczą się języka angielskiego i bez problemu przyswajają łacińskie litery. Młode pokolenie nie będzie miało żadnych problemów – ogłosił prezydent, nakazując, by już w przyszłym roku rozpocząć przygotowanie nowych podręczników szkolnych.

Astana od dziesięciu lat przygotowywała się do zmiany alfabetu i do końca nie było jasne, czy się na to zdecyduje. Głównym problemem było to, że obecnie używana cyrylica w wersji kazachskiej ma 42 litery (w tym dziewięć stworzonych specjalnie dla języka kazachskiego), o jedenaście więcej niż alfabet łaciński (nawet po uwzględnieniu ośmiu specjalnych liter z apostrofami dla zapisu kazachskiego).

Prezydent Nazarbajew podjął jednak w końcu decyzję i kraj stał się w ten sposób piątą postsowiecką republiką, która albo porzuciła cyrylicę – wprowadzoną w czasach stalinowskich – albo próbuje to zrobić. W samym Kazachstanie do 1940 roku posługiwano się alfabetem łacińskim do zapisu języka kazachskiego. Ówczesnej zmianie liter towarzyszyła eksterminacja miejscowej inteligencji.

Sami Kazachowie częściowo również posługują się alfabetem łacińskim – a dokładniej kazachskie społeczności w Turcji. Sam język zresztą zaliczany jest do grupy języków tureckich. Za to Kazachowie mieszkający w Chinach używają z kolei alfabetu arabskiego. Przede wszystkim dlatego, że mieszkają zazwyczaj w zachodniej części kraju, wśród muzułmańskich Ujgurów, którzy posługują się właśnie nim.

Rosja na razie oficjalnie nie zareagowała na kazachską decyzję. Jednak w moskiewskich środowiskach nacjonalistycznych podkreślają, że zmiana alfabetu to „wpływ ideologii panturkizmu, lansowanej przez Ankarę". – Głównym jej zadaniem jest stworzenie wspólnoty tureckich narodów i państw. Ta wspólnota opiera się nie tylko na historycznych wywodach, ale i na realnych fundamentach, takich jak alfabet – twierdzi jeden z rosyjskich ekspertów Adżar Kurtow. Kazachstan ma jednak obecnie dwa języki urzędowe – drugim jest rosyjski. On oczywiście nadal będzie zapisywany cyrylicą, co sprawi, że po zakończeniu reformy Nazarbajewa mieszkańcy kraju będą nie tylko dwujęzyczni, ale i dwualfabetowi.

Przed Astaną cztery inne postsowieckie kraje zmieniły alfabet (w tym trzy tureckojęzyczne): Mołdawia, Azerbejdżan, Turkmenia i Uzbekistan. W tym ostatnim jednak mimo ponawianych prezydenckich dekretów (i dyktatorskich rządów) reforma się nie udała i cały czas w użyciu jest cyrylica.

Polityka
Viktor Orbán zapowiada kolejne azyle. „Nie powiem, co sądzę o praworządności w Polsce”
Polityka
"The Washington Post": Trump planuje spotkanie z Putinem. "Dwaj samozwańczy geopolityczni przywódcy alfa"
Polityka
"FT": Dostawy broni dla Ukrainy. Donald Trump zdecydował i postawi warunki?
Polityka
Azyl Marcina Romanowskiego. Czy Węgry złamią unijne prawo?
Polityka
USA ogłoszą pakiet uzbrojenia dla Ukrainy. Jego wartość to 1,2 miliarda dolarów
Materiał Promocyjny
Nest Lease wkracza na rynek leasingowy i celuje w TOP10