O rosnącym zainteresowaniu zwrotem VAT świadczy duża liczba interpretacji podatkowych. Fiskus zgadza się w nich, że samorządy mają prawo do odliczenia daniny od wydatków związanych z czynnościami opodatkowanymi. Dotyczy to np. budowy infrastruktury wodno-kanalizacyjnej czy sieci elektroenergetycznych w części odsprzedawanej przedsiębiorstwu energetycznemu albo wydatków na cmentarz komunalny. Sytuacja się komplikuje, gdy rzecz dotyczy m.in. projektów realizowanych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.
40 mld zł w przybliżeniu samorządy wydają rocznie na inwestycje, z czego ok. jednej piątej stanowi VAT
– Nie ma w Polsce gminy, która nie miałaby prawa do odliczenia VAT – mówi Monika Mucha, doradca podatkowy w Tax Advisors Group. – Dotyczy to zwłaszcza tych samorządów, które prowadzą inwestycje kanalizacyjne czy wodociągowe. Większość gmin ma świadomość, że mogą w ten sposób zaoszczędzić duże kwoty. Niestety, są też takie, które wciąż sobie z tym nie radzą – dodaje.
Ministerstwo Finansów odniosło się do problemów samorządów w odpowiedzi na interpelację poselską nr 9167. Sprawa dotyczyła jednej z gmin z Dolnego Śląska, która chcąc odzyskać podatek, zawarła umowę z zewnętrzną firmą doradczą. W efekcie odzyskała ok. 500 tys. zł VAT, z czego wynagrodzenie doradcy wyniosło 30 proc. (ok. 150 tys. zł). Jeden z posłów zapytał, dlaczego organy państwowe zgadzają się na takie drenowanie budżetów samorządów.
Ministerstwo odpowiedziało, że to do gminy należy decyzja, jak zorganizować swoje działania i kogo zaangażować, by odzyskać podatek. Podmioty prowadzące działalność na szerszą skalę muszą uwzględnić przy tym wiele różnych czynników.