Gdzie są granice ochrony przedemerytalnej? Odpowie Sąd Najwyższy

SN rozstrzygnie, czy zakaz wypowiedzenia umowy z seniorem dotyczy także zatrudnienia, które kończy się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

Publikacja: 16.05.2024 07:48

Gdzie są granice ochrony przedemerytalnej? Odpowie Sąd Najwyższy

Foto: Adobe Stock

Sprawa dotyczyła mężczyzny, który podpisał roczną umowę o pracę z jedną firmą. Ustalono, że swoje obowiązki będzie wykonywał w pełnym wymiarze czasu. Jednak kilka miesięcy przed jej zakończeniem pracodawca wypowiedział wspomnianą umowę z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę podał zmniejszenie liczby zmian, spowodowane spadkiem zamówień.

Brakowało ponad trzy lata do osiągnięcia wieku emerytalnego

Problem w tym, że mężczyźnie brakowało nieco ponad trzy lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Zgodnie natomiast z art. 39 kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę osobie, której brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Sprawa trafiła do sądu, gdyż wypowiedzenie zakwestionował mężczyzna. Sąd I instancji przyznał mu rację. Przy rozstrzygnięciu zastosował wspomniany art. 39 k.p. Dokonując wykładni tego przepisu, powołał się natomiast na wyrok SN z 18 grudnia 2014 r. (sygn. II PK 50/14). Zgodnie z tym orzeczeniem pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony podlega ochronie przedemerytalnej, nawet jeżeli wygasa ona (umowa) przed osiągnięciem wieku emerytalnego. SN stwierdził zatem, że ochrona zatrudnienia z art. 39 k.p. zakazuje wypowiedzenia umowy w takiej sytuacji.

W konsekwencji sąd rozpatrujący sprawę zwolnionego mężczyzny uznał, że był on objęty ochroną przedemerytalną i zasądził na jego rzecz odszkodowanie.

Apelację złożył pracodawca, który powołał się z kolei na inny wyrok Sądu Najwyższego z 27 lipca 2011 r. (II PK20/11). W tym orzeczeniu przedstawiono zgoła inne podejście od wcześniej przywołanego. SN uznał bowiem, że przewidziany w art. 39 k.p. zakaz wcześniejszego wypowiedzenia umowy nie dotyczy stosunków pracy, zawartych na czas określony, który uległby rozwiązaniu z upływem okresu ich trwania przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego.

Czytaj więcej

Wiek przedemerytalny nie chroni przed zwolnieniem

Jeśli umowa czasowa ulegnie rozwiązaniu przed osiągnięciem wieku emerytalnego

Sąd Okręgowy w Katowicach zdecydował, że skieruje do SN zagadnienie prawne w tym zakresie. Chciał wiedzieć, czy zakaz wypowiedzenia z art. 39 k.p. dotyczy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony także wówczas, gdy zawarto ją na okres, który upływa przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego? Zdaniem SO oba kierunki wykładni zdają się być uprawnione, natomiast sam skłania się bardziej do interpretacji zawartej w wyroku z 18 grudnia 2014 r. (sygn. II PK 50/14) ze względu na powszechny charakter zakazu z art. 39 k.p.

Taka wykładnia art. 39 k.p. jest akceptowalna społecznie. Nawet jeżeli umowa czasowa ulegnie rozwiązaniu przed osiągnięciem wieku emerytalnego, to taki pracownik w czasie jej trwania ma zapewnioną trwałość zatrudnienie i pewność pozyskiwania środków na utrzymanie. Zdaniem SO, jest to szczególnie istotnie w przedemerytalnym okresie, kiedy szanse na znalezienie innego zatrudnienia maleją.

W ocenie Oskara Sobolewskiego z HRK Payroll Consulting to zagadnienie prawne powinno być przyczynkiem do dyskusji nad zmianami dotyczącymi polityki rynku pracy w kontekście starszych pracowników i pracownic.

– Mam na myśli nie tylko wydłużenie okresu ich ochrony, ale też wprowadzenie zachęt dla pracodawców do zatrudniania osób 50+ i zachęt dla seniorów, żeby pozostawać dłużej na rynku pracy – mówi.

Sygnatura akt: X Pa 10/24

Sprawa dotyczyła mężczyzny, który podpisał roczną umowę o pracę z jedną firmą. Ustalono, że swoje obowiązki będzie wykonywał w pełnym wymiarze czasu. Jednak kilka miesięcy przed jej zakończeniem pracodawca wypowiedział wspomnianą umowę z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę podał zmniejszenie liczby zmian, spowodowane spadkiem zamówień.

Brakowało ponad trzy lata do osiągnięcia wieku emerytalnego

Pozostało 90% artykułu
1 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Sprzedali odziedziczone mieszkanie. Zapędy fiskusa musiał zastopować sąd
Prawo dla Ciebie
Prezydent zawetował ustawę o języku śląskim
Sądy i trybunały
Pracownicy sądów i prokuratur przedstawili swoje żądania Bodnarowi
Zawody prawnicze
Czystki w krakowskich prokuraturach. To ewenement w skali całego kraju
Prawo dla Ciebie
Koniec sporu Brukseli z Polską o praworządność. KE zamyka procedurę z artykułu 7
Praca, Emerytury i renty
Nowa, lepsza umowa w pracy: przepisy są od roku, ale czy się przyjęły